Ορόσημο για την Ελληνική Ιστορία , η φράση του Χαριλάου Τρικούπη «Δυστυχώς κύριοι, επτοχεύσαμεν.»

Ορόσημο για την Ελληνική Ιστορία , η φράση του Χαριλάου Τρικούπη «Δυστυχώς κύριοι, επτοχεύσαμεν.»





Σαν Σήμερα  , στις  10 Δεκεμβρίου του 1893 , ειπώθηκε  εκείνη η λακωνική ,  μα περιεκτική φράση:
«Δυστυχώς κύριοι,  επτοχεύσαμεν» Τα λόγια του σηματοδότησαν την Ιστορία της Χώρας μας.
Το Χρονικό:

Είχε επανέλθει στην εξουσία το Μάιο του 1892 και είχε αποτύχει να εξασφαλίσει νέο δάνειο. Από το 1879 μέχρι το 1890 είχαν συναφθεί οκτώ εξωτερικά δάνεια και πέντε εσωτερικά, ενώ παράλληλα ξεσπούσε η σταφιδική κρίση. Η νέα κυβέρνηση Τρικούπη, που εξελέγη τον Μάιο του 1892, παρουσιάστηκε στη Βουλή με ένα σκληρό πρόγραμμα περικοπών στις δημόσιες δαπάνες και με μέτρα αυστηρής λιτότητας (π.χ. έμμεσοι φόροι).
Το φιλόδοξο πρόγραμμα δημοσίων έργων και εκσυγχρονισμού του Τρικούπη είχε χρηματοδοτηθεί από δάνεια την περίοδο 1880-1890, και τα όποια έληγαν τότε. Τελικά ο Τρικούπης αποφάσισε να κυνηγήσει την αναχρηματοδότηση των παλαιότερων δανείων ζητώντας νέο δάνειο από την Αγγλία. Από αυτό το δάνειο εξαρτιόταν η εκτέλεση ή όχι του κρατικού προϋπολογισμού για το 1893.
Οι όροι που έθεταν οι δανειστές όμως ήταν πολύ σκληροί, εξαιτίας των συσσωρευμένων ελληνικών χρεών και της αρνητικής πορείας των ομολόγων των προηγούμενων δανείων. Οι τόκοι αυτών των δανείων έφταναν το 30% της συνολικής τους αξίας. Εν τω μεταξύ μέσα στους όρους ήταν το δάνειο να μην εγκριθεί από την βολή αλλά απευθείας με βασιλικό διάταγμα που θα υπέγραφε ο βασιλιάς Γεώργιος.
Η αντιπολίτευση υπό τον Δηλιγιάννη αντέδρασε έντονα προβάλλοντας το επιχείρημα ότι ο δανεισμός αναιρούσε την εθνική κυριαρχία της χώρας και ότι ταπείνωνε την Ελλάδα. Αντιδράσεις υπήρχαν επίσης στον Τύπο, από επιχειρηματίες γαλλικών συμφερόντων , αλλά κυρίως από την κοινή γνώμη. Έτσι ο βασιλιάς αποφάσισε να μην πάρει πάνω του την ευθύνη και δεν υπέγραψε το διάταγμα.
Η οικονομία της εποχής δεν άντεξε το πρόγραμμα του Τρικούπη. Ο ίδιος προκάλεσε μεγάλη δυσαρέσκεια στο λαό, λόγω της φορολογικής του πολιτικής.
Τα προσωνύμια που του "χάρισε" ο Τύπος της εποχής ήταν μάλιστα "Φορομπήχτης" και "Πετρέλαιος". Τελικά, η χώρα δεν μπόρεσε να αποπληρώσει τα δυσβάστακτα χρέη της.
Τα επόμενα χρόνια η Ελλάδα τέθηκε  υπό Διεθνή Οικονομικό Έλεγχο, με τα γνωστά μονοπώλια στο οινόπνευμα, τα σπίρτα κλπ, οι επιπτώσεις του οποίου έφτασαν μέχρι την είσοδο της Ελλάδας στην ΕΟΚ. Ο ΔΟΕ άλλωστε διατηρήθηκε στη χώρα μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του 1950.
Στις εκλογές της 16ης Απριλίου 1895 το κόμμα του Τρικούπη υπέστη συντριβή και ο ίδιος απέτυχε να εκλεγεί βουλευτής Μεσολογγίου.
Ιστορική σημείωση:
Να σημειώσουμε εδώ, ότι η Ελλάδα έχει γνωρίσει στην ιστορία της,
 4 πτωχεύσεις:Το  έτος 1827, το  έτος 1843, το  έτος 1897 και το 1932.
Παρόμοια επίσης φράση, ελαφρά παραλλαγμένη, χρησιμοποίησε και ο Ελευθέριος Βενιζέλος, όταν με την φράση του «τελικώς επτωχεύσαμεν» τον Μάιο του 1932, η κυβέρνησή του θα κηρύξει για άλλη μια φορά πτώχευση της Ελλάδας, κάτω από το υψηλό χρέος του εξωτερικού δανεισμού, επικαλούμενος ακόμη και τη Μικρασιατική Καταστροφή, που είχε σημειωθεί δέκα χρόνια πριν, αλλά και τη διεθνή οικονομική ύφεση από το Κραχ του 1929, ενώ στην πραγματικότητα ήταν συσσώρευση πολλών χρεών μαζί από την αρχή του αιώνα.
Ομοιότητες με το τότε και το σήμερα;
Αν θέλει να βρει κανείς κοινές "γραμμές" που ενώνουν το παρελθόν της χώρας με τη σημερινή κατάσταση κρίσης χρέους, μπορεί να σταθεί συνοπτικά στα παρακάτω:
-Η Ελλάδα πάντα αναζητούσε απεχθή εξωτερικό δανεισμό για να στηρίξει την ανάπτυξη της με αποτέλεσμα να διογκώνεται το εξωτερικό της χρέος.
-Κοινό στοιχείο είναι οι απροκάλυπτες ξένες επεμβάσεις που ασκούν απόλυτο έλεγχο τόσο στην οικονομία όσο και στους πολιτικούς θεσμούς.
-Η δυσαρέσκεια του ελληνικού λαού απέναντι στο πολιτικό σύστημα.
Η κρίση του 1897 προήρθε άλλωστε από την αδυναμία του ελληνικού κράτους να αποπληρώσει τα δάνεια που είχε πάρει κυρίως για να εκσυγχρονίσει τους ελληνικούς σιδηροδρόμους και σπαταλήθηκαν κυρίως σε άστοχες επενδύσεις σε πελατειακές δοσοληψίες και σε κακοδιαχείριση.


(Στην παραπάνω  φωτογραφία  της εποχής, ο Τρικούπης στην εύρεση δανείου.)
Λίγα λόγια για τον Χαρίλαο Τρικούπη:
Ο Χαρίλαος Τρικούπης γεννήθηκε στις 11 Ιουλίου του 1832.
Ο πατέρα του, Σπυρίδωνας, ήταν αρχηγός του Αγγλικού κόμματος στην Ελλάδα και αργότερα διορίστηκε πρέσβης στη Μεγάλη Βρετανία.
 Η μητέρα του, Αικατερίνη, καταγόταν από την οικογένεια των Μαυροκορδάτων.
Ο  ίδιος  μεγάλωσε μεταξύ Ελλάδας και Ευρώπης.
Σπούδασε Νομική στην Αθήνα, ολοκλήρωσε τις σπουδές του στο Παρίσι και εργάστηκε για χρόνια στο Λονδίνο στο διπλωματικό σώμα, επικεφαλής του οποίου ήταν ο πατέρας του.
Από τη ζωή του στην Αγγλία, ο Τρικούπης απέκτησε ορισμένα χαρακτηριστικά ξένα προς την ελληνική συμπεριφορά της εποχής του. Η “βρετανική φλεγματικότητα”, οι αποστάσεις από πρόσωπα και η εκλεπτυσμένη συμπεριφορά έγινε αιτία ώστε αργότερα οι αντίπαλοί του τον αποκαλούσαν κοροϊδευτικά “Μυλόρδο”. Όμως οι εμπειρίες του με το βρετανικό πολιτισμό και την ευρωπαϊκή πολιτική, τον έκαναν να βλέπει τη μεγάλη εικόνα και να οραματίζεται τον εκσυγχρονισμό της Ελλάδας. Το 1863 συμμετείχε ως διπλωμάτης στις διαπραγματεύσεις για την παραχώρηση των νησιών του Ιονίου από τη Μεγάλη Βρετανία στην Ελλάδα. Αμέσως ξεχώρισε για τις ικανότητές του. Δύο χρόνια αργότερα, σε ηλικία μόλις 33 ετών, εγκατέλειψε το διπλωματικό σώμα, επέστρεψε στην Ελλάδα και εκλέχτηκε βουλευτής Μεσολογγίου.
Ο  μεγάλος εκσυγχρονιστής της Ελλάδας , έγινε για πρώτη φορά Πρωθυπουργός της Ελλάδας τoν Απρίλιο του 1875.
Για είκοσι χρόνια κυριάρχησε στην πολιτική ζωή της χώρας και θεωρήθηκε κύριος εκπρόσωπος της ανερχόμενης αστικής τάξης.
Ήταν πρωθυπουργός για συνολικά έντεκα χρόνια.
Όνειρο του Τρικούπη ήταν να εκσυγχρονίσει την Ελλάδα. Να τη μετατρέψει από μία αγροτική επαρχία της Οθωμανικής αυτοκρατορίας σε ένα σύγχρονο, ευρωπαϊκό κράτος. Για ένα διάστημα φάνηκε ότι θα τα κατάφερνε. Ξεκίνησε σημαντικά, μεγαλεπήβολα δημόσια έργα και έκανε ριζικές μεταρρυθμίσεις. Αποξήρανε τη λίμνη Κωπαΐδα, δημιούργησε σιδηροδρομικό δίκτυο, κατασκεύασε τη διώρυγα της Κορίνθου, αναδιοργάνωσε την αστυνομία και τη Σχολή Ευελπίδων. Δυστυχώς όμως, η ελληνική οικονομία δεν μπορούσε να αντέξει τα φαραωνικά έργα. Ο Τρικούπης χρηματοδότησε τις κατασκευές με συνεχόμενα δάνεια από το εξωτερικό, τα οποία η χώρα δεν μπορούσε να αποπληρώσει, καθώς παράλληλα ξέσπασε και η σταφιδική κρίση, που έπληξε καίρια την οικονομία. Το 1892 επέβαλε βαριά φορολογία και μέτρα λιτότητας, αλλά η αντίδραση του κόσμου ήταν βαθύτατα αρνητική. Από εκσυγχρονιστής για τους αντιπάλους του και μερίδα της κοινής γνώμης έγινε «φορομπήχτης», και   «Πετρέλαιος».
Τελικά, η χώρα δεν μπόρεσε να αποπληρώσει τα δυσβάστακτα χρέη της και έτσι η Πατρίδα μας τέθηκε  υπό Διεθνή Οικονομικό Έλεγχο, με τα γνωστά μονοπώλια στο οινόπνευμα, τα σπίρτα κλπ, οι επιπτώσεις του οποίου έφτασαν μέχρι την είσοδο της Ελλάδας στην ΕΟΚ. Ο ΔΟΕ άλλωστε διατηρήθηκε στη χώρα μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του 1950.
Στις εκλογές της 16ης Απριλίου 1895 το κόμμα του Τρικούπη υπέστη συντριβή και ο ίδιος απέτυχε να εκλεγεί βουλευτής Μεσολογγίου.
Ιστορικές φράσεις του Τρικούπη:
«Κύριοι, δυστυχώς επτωχεύσαμεν.»
(δήλωση του πρωθυπουργού Τρικούπη, το 1889, αναφερόμενος στην ελληνική οικονομία)
«Η Ελλάς προώρισθαι να ζήσει και θα ζήσει.»
                  «Ανθ’ ημών Γουλιμής. Καληνύκτα σας.»
(η πικρία του που έχασε τη βουλευτική του έδρα από κάποιον Γουλιμή, το 1895)
«Τις πταίει;»





Δημοσίευση σχολίου

0 Σχόλια