Από την αρχαιότητα χρησιμοποιούσαν το ελαιόλαδο!

Το ελαιόλαδο χρησιμοποιούνταν ήδη από την αρχαιότητα: θρησκευτικό σύμβολο, φάρμακο για διάφορες ασθένειες, καλλυντικό για τη περιποίηση του σώματος αλλά επίσης και βοηθητικό μέσο στη τέχνη της κλωστοϋφαντουργίας για την επεξεργασία των νημάτων καθώς επίσης και ως λιπαντικό στη συνένωση πέτρινων κατασκευών για προστασία και διατήρηση.

Οι πρώτες ελληνικές επιγραφές αναφέρονται στις πληροφορίες για το ελαιόλαδο, το οποίο σίγουρα χρησιμοποιούσαν στη διατροφή, αλλά κυρίως προοριζόταν ως βάση για αρώματα και αλοιφές για το σώμα που μπορούσαν να έχουν και θεραπευτικές ιδιότητες. Επίσης, ήταν κατάλληλο ως καθαριστικό, όπως σαπούνι και ως συντηρητικό για την προστασία επιφανειών. Χρησιμοποιούνταν επίσης και για τον φωτισμό.

Στην αρχαιότητα, το λάδι δεν υπήρχε στη διατροφή των φτωχών. Η διατροφή των ανθρώπων στην κλασσική αρχαιότητα βασιζόταν κυρίως στα σιτηρά.

Οι πλούσιοι είχαν το προνόμιο να καταναλώνουν λιγότερα σιτηρά και τα αντικαθιστούσαν με άλλα τρόφιμα, ειδικά με λάδι, γαλακτοκομικά προϊόντα και κρέας. Όσον αφορά τον φωτισμό, υπάρχουν ισχυρισμοί ότι η χρήση λαδιού στις λυχνίες ήταν σπάνια μέχρι το τέλος του 7ου αιώνα. Η μοναδική λυχνία που καίει με ελαιόλαδο είναι το ιερό φως της Αθηνάς. Μετά τον 6ο αιώνα π.Χ. υπάρχει μία αύξηση στη χρήση λαδιού για τον φωτισμό. Ο πλούσιος τεχνητός φωτισμός τη νύχτα ήταν προνόμιο μόνο των πλουσίων της αρχαιότητας, διότι για να φωτίζεται ένα σπίτι χρειαζόταν πολλές λυχνίες και λάδι, το οποίο είχε κόστος.

Αλλά ακόμη και για τους Ολυμπιονίκες, το μοναδικό βραβείο ήταν ένα στέμμα από ελαιόδενδρο. Κατά τη διάρκεια της αρχαιότητας στην Ελλάδα, ο κλάδος που σχετιζόταν ειδικότερα με το λάδι ήταν αυτός των αθλητικών δραστηριοτήτων και αυτή η σχέση ξεκινά με τη συνήθεια των νέων και των αθλητών να απλώνουν στο σώμα, για λόγους υγείας, λάδι πριν την καθημερινή φυσική δραστηριότητα. Αυτή τη συνήθεια τη γνωρίζουμε όχι μόνο από τα αρχαία κείμενα, αλλά επίσης και από πολυάριθμες αναπαραστάσεις σε αττικά αγγεία. Κατά τη διάρκεια των Παναθηναίων που λάμβαναν χώρα κάθε 4 έτη και προς τιμήν της θεάς Αθηνάς, οι νικητές λάμβαναν ως βραβείο σημαντικές ποσότητες ελαιολάδου, οι οποίες διανέμονταν μεταξύ των νικητών σε μεγάλα αγγεία τερακότα, τα οποία ονομάζονται Παναθηναϊκοί αμφορείς. Στη μία πλευρά απεικονιζόταν η θεά Αθηνά.

Μινωική Κρήτη

Στην Κρήτη το ελαιόδενδρο καλλιεργείται από τη Μινωική εποχή. Εικόνες ελαιοδένδρων που εντοπίζονται στο παλάτι της Κνωσού δείχνουν ότι οι άνθρωποι εκείνης της εποχής διατρέφονταν με ελιές και χρησιμοποιούσαν το λάδι στο φαγητό αλλά επίσης και ως καύσιμη ύλη στις λυχνίες. Οι αρχαιολόγοι αναφέρουν πως η μεγάλη οικονομική ανάπτυξη του Μιωνικού βασιλείου οφείλεται στο εμπόριο κρητικού ελαίου το οποίο εκείνη τη περίοδο είχε μεγάλη επιτυχία. Αναμφίβολα, πριν αρχίσει η καλλιέργεια των ελιών σε Κρήτη και Ελλάδα, οι άνθρωποι ήταν πολύ φτωχοί.

Είναι αξιοσημείωτο ότι τα μεγάλα πήλινα αγγεία, γνωστά ως δοχεία, στα οποία συντηρούσαν το Μινωικό λάδι, διατηρούνται έως σήμερα στην αρχαία Κνωσό και τη Φαιστό. Πολλά από αυτά τα αγγεία υπάρχουν και στο μουσείο του Ηρακλείου.

Στο παλάτι της αρχαίας Φαιστού, διατηρούνται τμήματα από ελαιοτριβείο το οποίο χρησιμοποιούνταν για την εξαγωγή ελαιολάδου.

Η σύνδεση των ελιών με τη διατροφική κουλτούρα και τη θρησκευτική λατρεία κάνει ακόμα πιο ξεκάθαρο το φαινόμενο που συναντούμε, για πολλούς αιώνες, στους Μινωικούς τάφους, όπου δίπλα στις θαμμένες σωρούς των Κρητών εντοπίζονται βρώσιμες ελιές. Ένα προϊόν τόσο απαραίτητο για τις ανάγκες της ζωής που δεν μπορούσε παρά να είναι χρήσιμο για αυτούς που ξεκινούσαν το μεγάλο ταξίδι. Το ελαιόδενδρο και ο ρόλος του στην οικονομία, διατροφή και θρησκευτική λατρεία αποτυπώνεται παραστατικά στηη Μινωική και Μυκηναϊκή τέχνη. Οι άνθρωποι έφτιαχναν χρυσά κοσμήματα σε σχήμα φύλλων ελιάς, τα οποία εντοπίζονται στους τάφους. Επίσης το κλαδί ελιάς που βλέπουμε στο στέμμα των Κροκοσυλλέκτριων στην τοιχογραφία της Ακρόπολης της Σαντορίνης είναι εντυπωσιακό. Επιπροσθέτως, το ελαιόδενδρο αποτυπώνεται στην υπέροχη σαρκοφάγο της Αγίας Τριάδας και βρίσκεται μέσα στον ιερό ναό, τα ελαιόδενδρα ακόμα είναι ορατά σε ένα πλήθος αναπαραστάσεων της Μυκηναϊκής περιόδου. Η Κρήτη συνεχίζει να προσελκύει το ενδιαφέρον όλων εκείνων που ασχολούνται με την προέλευση και εξέλιξη του ελαιοδένδρου στην περιοχή της Ελλάδας και της Μεσογείου.

Απόδοση από: www.teatronaturale.it