Σαν σήμερα στις 30-9 του 1207 γεννιέται ο Πέρσης ποιητής Τζελαλεντίν Ρουμί ….

Τζελαλαντίν Ρουμί ( 30.9.1207 - 17.12.1273)

Σαν σήμερα στις 30-9 του 1207 γεννιέται ο Πέρσης ποιητής Τζελαλεντίν Ρουμί, δάσκαλος θεολογίας και δικαίου του ισλάμ, που με τη διδασκαλία και το έργο του επηρέασε έντονα τον μουσουλμανικό μυστικισμό.

Ο Πέρσης ποιητής Τζελαλαντίν, ιδρυτής του τάγματος των περιστρεφόμενων δερβίσηδων, γεννήθηκε στο Μπαλκ του Χορασάν τον Σεπτέμβριο του 1207 και έζησε στη χώρα των Ρουμ (το πέριξ της πόλεως του Ικονίου κράτος των Σελτζούκων το οποίο βρισκόταν στα εδάφη του Ρουμ-Βυζαντίου), γι’ αυτό και μετά τον θάνατό του ονομάστηκε Ρουμί.

Περιπλανήθηκε, δίδαξε, προφήτευσαν για κείνον ότι «αυτό το αγόρι θ’ ανάψει στον κόσμο τη φωτιά της θείας ανύψωσης», πήγε στη Δαμασκό, και αναγνωρισμένος πια δάσκαλος Θεολογίας διψούσε για τον «Αγαπημένο», όπως ονόμαζαν οι Σούφι τον Θεό.

Φαίνεται πως τον βρήκε στις 28 Νοεμβρίου του 1244, όταν ένας παράξενος ρακένδυτος δερβίσης, ο Σαμς, ο «πρίγκιπας των Αγαπημένων», θα του υποδείξει ό, τι τόσα χρόνια δεν μπορούσε να δει. Μια στενή και γόνιμη φιλία δένει διαπαντός τον φτωχό δερβίση με τον αριστοκράτη σοφό. Ο Σαμς γίνεται ο καθρέφτης που επάνω του ο Ρουμί βλέπει την εικόνα του Θεού. Κι όταν ο Σαμς θα εξαφανιστεί μυστηριωδώς, ο Ρουμί θα γυρίζει γύρω από τον εαυτό του, αλλά και γύρω από τον ήλιο της Ταυρίδας, όπως ακριβώς κινείται η γη γύρω από τον άξονά της και γύρω από τον ήλιο και θα συνθέτει ωδές που θα τον αναδείξουν σαν τον μέγιστο μυστικό ποιητή.

«Ο Αγαπημένος» κυκλοφόρησε το 1997 από τις εκδόσεις “Αρμός”, στη σειρά «Μούσες» που διηύθυνε ο Στέλιος Ράμφος. Πρόκειται για ένα αριστουργηματικό ερωτικό, θεολογικό ποίημα. Ο ανεκπλήρωτος ανθρώπινος πόθος γίνεται αίνος και θείος Ερως που ανυψώνει τον ποιητή ικέτη προς τον Αγαπημένο Δημιουργό.

Ο μεθυσμένος από έρωτα Ρουμί γίνεται υμνητής του ανεκπλήρωτου έρωτα, όταν το πρόσωπο της λατρείας του εξαφανίζεται μυστηριωδώς από τη ζωή του. Τότε ο Τζελαλαντίν γράφει τη συλλογή «Ο Αγαπημένος». Τα ποιήματά του βρίσκουν την αυθεντική τους ρίζα στο πένθος και στην αυταπάρνηση. Ζητούμενό τους πάντα είναι ο Έρωτας, ο χαμένος και συγκρουόμενος που σηματοδοτεί την αφύπνιση του Ρουμί και την «επιστροφή» του Σαμς μέσα στις λέξεις και γραμμές που αβίαστα δημιουργεί ο ποιητής.

Ας απολαύσουμε χαρακτηριστικά αποσπάσματα:

Τζελαλαντίν Ρουμί, “Ο Αγαπημένος”

Όταν χορεύεις εσύ

χορεύει ολόκληρο το σύμπαν.

Τι θαύμα!

Από τότε που το είδα

δεν μπορώ να δω τίποτ΄άλλο.

***

Λένε πως είναι νύχτα,

μα εγώ δεν ξέρω τίποτα

για μέρα και για νύχτα.

Μόνο το πρόσωπο Εκείνου βλέπω

που δίνει φως στον ουρανό.

Ω νύχτα, είσαι κατάμαυρη

γιατί δεν Τον γνωρίζεις.

Ω μέρα, μάθε απ’ Αυτόν

το φως σου τι σημαίνει.

***

Άλλοτε τον λέω κρασί

Άλλοτε τον λέω κύπελλο

Άλλοτε τον λέω φωτιά

Άλλοτε τον λέω χρυσάφι

Άλλοτε σπόρο, άλλοτε φυτό

Άλλοτε θήραμα, άλλοτε παγίδα.

Όλα αυτά είναι ένα μυστήριο

έως ότου τον πω με τ’ όνομά Του.

***

Δίχως αγάπη

όλη η λατρεία είναι ένα ασήκωτο βάρος,

ο χορός αγγαρεία

η μουσική σκέτος θόρυβος.

Ναι, όλη η βροχή τ’ ουρανού πέφτει στη θάλασσα

μα δίχως αγάπη

ούτε μια σταγόνα δεν γίνεται μαργαριτάρι.

***

Μη μένεις κοντά σε θλιμμένο άνθρωπο.

Στάσου κοντά σ’ αυτούς που έχουν χάρη

και μεγάλη καρδιά.

Όταν μπαίνεις σ’ έναν όμορφο κήπο

μη χάνεις τον καιρό σου με τ’ αγριόχορτα.

Μείνε κοντά στο γιασεμί και στον νάρκισσο.

***

Για τους ερωτευμένους

δεν υπάρχουν Μουσουλμάνοι, Χριστιανοί κι Εβραίοι.

Για τους ερωτευμένους

δεν υπάρχει πίστη κι απιστία.

Για τους ερωτευμένους

δεν υπάρχει σώμα, νους, καρδιά και ψυχή.

Γιατί ακούς αυτούς που βλέπουν με άλλο τρόπο;

Αν δεν είναι ερωτευμένοι είναι τυφλοί.

***

Απάγγειλα έναν στίχο,

Ο Εραστής γέλασε.

Είπε: “Προσπαθείς να με κρατήσεις

με τα χαριτωμένα σου στιχάκια;”

Είπα: “Κι εσύ έπρεπε να μου τα κάνεις συντρίμμια;”

Είπε: “Ήταν τόσο μικρά. Πώς να με χωρέσουν;

Γι’ αυτό κομματιάστηκαν”.

***

Μη σκέφτεσαι.

Μη χάνεσαι στις σκέψεις σου.

Οι σκέψεις σου είναι ένα πέπλο στο πρόσωπο του φεγγαριού.

Το φεγγάρι αυτό είναι η καρδιά σου

κι οι σκέψεις τη σκεπάζουν.

Διώξτες λοιπόν

άφησέ τες να πνιγούν στα νερά.

***΄

Ήμουν τυφλός

όταν έκανα ό, τι μου έλεγαν οι άλλοι.

Ήμουν χαμένος

κάθε φορά που πήγαινα όταν με φώναζαν.

Κάποτε τους εγκατέλειψα όλους

και τον ίδιο μου τον εαυτό.

Τότε μόνο τους ξαναβρήκα

και τον εαυτό μου μαζί.

***

Ο Έρωτας ήρθε και με άδειασε.

Ο Έρωτας ήρθε και με γέμισε

με τον Αγαπημένο.

Έγινε το αίμα του κορμιού μου

Έγινε τα χέρια και τα πόδια μου

Έγινε τα πάντα

Τώρα ό, τι έχω είναι μόνο ένα όνομα.

Όλα τ’ άλλα είναι του Αγαπημένου.

Δέξου με Αγαπημένε μου

Σώσε την ψυχή μου.

Γέμισέ με με την αγάπη σου

Και λύτρωσέ με από τους δύο κόσμους.

Αν αφήσω την καρδιά μου μακριά σου

Φωτιά μου καίει τα σωθικά.

Ω, Αγαπημένε μου

Πάρε μακριά ό, τι θέλω

Πάρε μακριά ό, τι κάνω

Πάρε μακριά κάθε τι

Που με παίρνει μακριά σου.

Ούτε ξέρω αν υπάρχουν δύο κόσμοι

Το μόνο που εγώ είναι ο Ένας

Έναν μονάχα αναζητώ

Έναν μονάχα ξέρω

Έναν μονάχα βρίσκω

Και εξυμνώ μονάχα Έναν.

Τόσο πολύ έχω μεθύσει

Απ’ το κρασί του Αγαπημένου μου

Πού και οι δυο κόσμοι

Έχουν χαθεί από μπροστά μου.

Δεν μένει τίποτ’ άλλο, παρά ν’ αγγίξω

Το κύπελλο του Αγαπημένου.

Ω, πώς χωράει ο Αγαπημένος στην καρδιά μου.

Χίλιες ψυχές σε ένα κορμί

Χίλιες σοδειές σε ένα δεμάτι

Χιλιάδες στρόβιλοι ουρανών

Στο μάτι μιας βελόνας.

[…] τα μάτια μου βλέπουν

Μόνο το πρόσωπο του Αγαπημένου.

Τι υπέροχη θωριά!

Για τη θωριά του αυτή είναι Αγαπημένος

Αλλά γιατί να ξεχωρίζω;

Ο Αγαπημένος βρίσκεται μες στη θωριά

Και η θωριά μες στον αγαπημένο

[…] Απόψε ο Αγαπημένος

Μου εξομολογήθηκε τα μυστικά του

Τι νύχτα!

Μακάρι να διαρκούσε αιώνια..

Ο ουρανός λάμπει…

Ω Αγάπη

Όταν σε ψάχνω, σε βρίσκω να μ’ αναζητάς.

Όταν κοιτάζω γύρω μου

Βρίσκω τους βοστρύχους των μαλλιών σου

Μέσα στα χέρια μου.

Πίστευα πάντα πως

Εγώ είχα μεθύσει απ’ το κρασί σου

Αλλά τώρα βρίσκω

Το κρασί σου να ‘χει μεθύσει από μένα.

Δίχως να κοιτάζω

Μπορώ και βλέπω τα πάντα μέσα μου

Τα μάτια μου είναι άχρηστα

Τώρα που μπορώ να δω

Ολόκληρο τον κόσμο

Με τα δικά Του μάτια…

* Τζελαλαντίν ΡΟΥΜΙ, “Ο Αγαπημένος”, εκδ. ΑΡΜΟΣ

Λογοτεχνικό περιβόλι!

Πηγή: catisart.gr