Της Καλλιόπης Χαραλαμποπούλου
Η πόλη της Λάρισας διαθέτει, μεταξύ άλλων, δύο ιδιαίτερα αξιόλογα αρχαία θέατρα
Τόπος κατοικημένος από την απώτατη αρχαιότητα έως τις μέρες μας, σημείο συνάντησης διαφόρων και διαφορετικών πολιτισμών, η πόλη της Λάρισας διαθέτει, μεταξύ άλλων, δύο ιδιαίτερα αξιόλογα αρχαία θέατρα: το λαμπρό Α’ Αρχαίο Θέατρο και το λιτό Β’ Αρχαίο Θέατρο.
Το Α’ Αρχαίο Θέατρο, στη νότια πλαγιά του λόφου «Φρούριο», οικοδομήθηκε κατά τους Πρώιμους Ελληνιστικούς Χρόνους (α’ μισό του 3ου αιώνα π.Χ., επί βασιλείας Αντίγονου Γονατά) κάτω από την οχυρωμένη ακρόπολη —ακολουθώντας το παράδειγμα του θεάτρου του Διονύσου της Aθήνας—, με προσανατολισμό προς νότον, προς τη λεγόμενη ελεύθερη αρχαία αγορά (στο κέντρο της σύγχρονης πόλης). 
Η κατασκευή τού υπό εξέταση θεάτρου, που είχε χωρητικότητα 10.000 και πλέον θεατών, σχετίζεται άμεσα με τη λατρεία του θεού Διονύσου και την τέλεση θεατρικών παραστάσεων. Το θέατρο ήταν, εξάλλου, κέντρο της κοινωνικής ζωής των κατοίκων της αρχαίας Λάρισας.
Μέχρι πρόσφατα το μεγαλύτερο μέρος του θεάτρου βρισκόταν κάτω από ιδιωτικά οικόπεδα και κατοικίες, αλλά με τις εκσκαπτικές εργασίες των τελευταίων ετών αποκαλύφθηκε σχεδόν ολόκληρο. Πρόκειται για τεράστιο μνημείο, κτισμένο σχεδόν αποκλειστικά από μάρμαρο, με πλούσιο πλαστικό διάκοσμο. Το κοίλο αποτελούσε η ίδια η πλαγιά του λόφου, που είχε διαμορφωθεί σε αναβαθμούς για την τοποθέτηση των εδωλίων, τα οποία ήταν κατασκευασμένα από λευκό μάρμαρο, που προέρχεται από το αρχαίο λατομείο στο Καστρί Αγιάς. Το διάζωμα, ένας διάδρομος πλάτους 2 μ., χώριζε το κοίλο στο κάτω ή κυρίως θέατρο και στο επιθέατρο. Το επιθέατρο έχει καταστραφεί στο μεγαλύτερο μέρος του, αλλά γνωρίζουμε ότι με 20 κλιμακίδες ανόδου χωριζόταν σε 22 κερκίδες, με 14 ως 18 σειρές εδωλίων η καθεμιά. Στα πλαϊνά του ήταν πιο περιορισμένο, δημιουργώντας χώρο για ράμπα ή κλίμακα για την άνοδο των θεατών. Το κυρίως θέατρο χωριζόταν με 10 κλιμακίδες ανόδου σε 11 κερκίδες, η καθεμιά από τις οποίες διέθετε 25 σειρές εδωλίων.
Οι πάροδοι με τους αναλληματικούς τοίχους σώζονται σε άριστη κατάσταση σε βάθος 4,00μ. Είναι κατασκευασμένοι από λιθόπλινθους λευκού μαρμάρου με αριστοτεχνική εργασία λάξευσης. Οι δρόμοι των παρόδων ήταν μαρμαροστρωμένοι και αυτό γιατί δεν ήταν απλά μικροί δρόμοι προσπέλασης στο μνημείο, αλλά αποτελούσαν στη συνέχειά τους μεγάλους πομπικούς δρόμους. Ο δρόμος της δεξιάς παρόδου, επικοινωνούσε με το β’ αρχαίο θέατρο και στη συνέχεια με την κύρια έξοδο της Λάρισας προς τη Φάλαννα και την Ολοσσόνα, από την ξύλινη γέφυρα του Πηνειού, ακριβώς απέναντι από το σημερινό Τεχνικό Επιμελητήριο. Ο δρόμος της αριστερής παρόδου επικοινωνούσε με τον μαρμαροστρωμένο δρόμο, που βρέθηκε πριν από λίγα χρόνια σε οικόπεδο στη γωνία των οδών Ρούσβελτ και Κύπρου. Ο λαμπρός αυτός δρόμος ξεκινούσε από την ιερή περιοχή της πλατείας Ταχυδρομείου, έβαινε παράλληλα με την σημερινή οδό Ερμού και Πανός και κάπου εκεί στην αρχή της οδού Φιλελλήνων και Βενιζέλου, έστριβε απότομα προς την αριστερή πάροδο του θεάτρου.
Ο αναλημματικός τοίχος της δεξιάς παρόδου (δυτικός αναλημματικός) αποκαλύφθηκε σε μήκος 40,86μ., ύψος 4,50μ. και πλάτος 3,55μ.
Κατά τους Pωμαϊκούς Xρόνους, τον 1ο αιώνα π.Χ., το θέατρο έχασε την αίγλη του και μετατράπηκε σε αρένα, όπου τελούνταν αποκλειστικά επίσημες εορταστικές εκδηλώσεις, μονομαχικοί αγώνες, θηριομαχίες,παραστάσεις μίμων κ.ά. 
Το Α’ Αρχαίο Θέατρο της Λάρισας λειτούργησε επί έξι αιώνες περίπου, έως τα τέλη του 3ου ή τις αρχές του 4ου αιώνα μ.Χ, όταν διακόπηκε απότομα η λειτουργία του.
Οι ανασκαφές και οι απαλλοτριώσεις έχουν αποκαλύψει τη σκηνή (το καλύτερα διατηρημένο τμήμα του μνημείου, με τρεις κύριες οικοδομικές φάσεις), την ορχήστρα και το κοίλο (δεν ήταν άλλο από την ίδια την πλαγιά του λόφου «Φρούριο») του μεγαλειώδους θεάτρου, που υπέστη στο διάβα του χρόνου αρκετές καταστροφές (λαφυραγώγηση υλικού, επιχωματώσεις κ.ά.). 
Στο χώρο του θεάτρου έχουν έλθει επίσης στο φως πολύτιμες για την ιστορία και την οργάνωση της πόλης επιγραφές, ειδώλια, σειρά ανάγλυφων ασπίδων, αγάλματα και αρχιτεκτονικά μέλη (μεταξύ άλλων, δεκάδες σπόνδυλοι κιόνων, που ανήκαν σε εντυπωσιακή στοά στο πίσω μέρος της σκηνής).
Επειδή το αρχαίο θέατρο μετατράπηκε σε αρένα, οι αρχαίοι Λαρισαίοι την ίδια περίοδο κατασκεύασαν το λιτό Β’ αρχαίο θέατρο για τη συνέχιση των θεατρικών παραστάσεων και την πραγματοποίηση άλλων ομαδικών εκδηλώσεων. Οι αρχαίες επιγραφές συνηγορούν για το γεγονός αυτό καθώς ομιλούν με σαφήνεια ότι κατά την περίοδο της ρωμαιοκρατίας στη μεγάλη πανθεσσαλική εορτή της Λάρισας, τα «Ελευθέρια», τελούνταν παράλληλα με τους ιππικού αγώνες στον ιππόδρομο και αγώνες ποίησης, χορού και μουσικής.
Πηγή: Europost.gr
0 Σχόλια