Απαντήσεις στα γιατί σας: με την γραφίδα της Ρένας Τζωράκη «Γιατί χασμουριόμαστε;»

Αλήθεια τι είναι το χασμουρητό

Είναι μια πράξη που κάνει ο οργανισμός μας, χωρίς τη συγκατάθεσή μας. Κατά την πράξη αυτή όπως όλοι γνωρίζουμε, αναγκαζόμαστε και ανοίγουμε το στόμα μας κατά πολύ, παίρνοντας ουσιαστικά μια πολύ μεγάλη ανάσα (όσο μεγαλύτερη γίνεται).

Κατά την εισπνοή αυτή, τα πνευμόνια μας γεμίζουν στο μέγιστο, με αέρα . Οι κοιλιακοί μυς κάμπτονται, με αποτέλεσμα το διάφραγμά μας, να πιέζεται προς τα κάτω. 

Γιατί χασμουριόμαστε;

Οι περισσότεροι από μας νομίζουν ότι χασμουριόμαστε όταν βαριόμαστε ή αισθανόμαστε κουρασμένοι ή νυστάζουμε. 

Οι λόγοι όμως που χασμουριόμαστε  είναι άλλοι ας τους διαβάσουμε:

Η πιο πιθανή αιτία για το χασμουρητό είναι ότι αποτελεί αντίδραση για τα χαμηλά επίπεδα του οξυγόνου στο αίμα, προκειμένου να γεμίσουν οι πνεύμονες με αέρα και να αυξηθεί η ποσότητα οξυγόνου στον οργανισμό. Μια εναλλακτική αιτία, που έχει προταθεί, είναι ότι το χασμουρητό βοηθά τον εγκέφαλο να παραμένει σε εγρήγορση ή ότι τον βοηθά να… δροσίζεται. Επίσης το χασμουρητό μπορεί να βοηθά, ώστε να εξισορροπείται η πίεση στα αυτιά.
Νέες μελέτες εξάλλου προτείνουν ότι το χασμουρητό μπορεί να αναπτύχθηκε εξελικτικά ως κοινωνικό “σήμα” για να μεταφέρει κάποιο μήνυμα από τον ένα άνθρωπο στον άλλο, π.χ. ότι είναι ώρα για ύπνο ή ώρα για σεξ!

1) Χασμουριόμαστε για να εισάγουμε στον οργανισμό μας απότομα μεγάληποσότητα οξυγόνου, ώστε να αφαιρεθεί συσσωρευμένη ποσότητα διοξειδίου του άνθρακα. Αυτή η θεωρία εξηγεί τον λόγο που χασμουριόμαστε πιο εύκολα όταν είμαστε σε μικρό χώρο με πολύ κόσμο: υπάρχει στην ατμόσφαιρα αυξημένη ποσότητα διοξειδίου του άνθρακα, που λαμβάνουμε συνεχώς και συσσωρεύεται μέσα μας. 

2) Το χασμουρητό «ξυπνά» και ενεργοποιεί τον οργανισμό: Παρόλο που χασμουριόμαστε όταν είμαστε κουρασμένοι ή νυστάζουμε ή έχουμε βαρεθεί, παρατηρήθηκαν φαινόμενα που καταρρίπτουν το φαινόμενο αυτό. Όπως για παράδειγμα, μερικοί αθλητές των Ολυμπιακών αγώνων, χασμουριούνται, λίγο πριν τελειώσουν το κομμάτι τους (που είναι σε ένταση, και δεν βαριούνται –τους βλέπει όλος ο κόσμος!).

3) Το χασμουρητό βοηθά στη διατήρηση της θερμοκρασίας του εγκεφάλου.

Σύμφωνα με πειράματα, που έγιναν το 2010 σε ποντίκια, πριν από ένα χασμουρητό η θερμοκρασία του εγκεφάλου ήταν αυξημένη, ενώ αμέσως μετά έπεφτε.

Μια πιο προσιτή αλήθεια, είναι ότι δεν ξέρουμε ακριβώς το λόγο και την αιτία του χασμουρητού, μιας και βρίσκεται κάπου ενδιάμεσα σε αυτά που προαναφέραμε. Το χασμουρητό ανήκει στην κατηγορία των ανεξήγητων συμπεριφορών του εγκεφάλου μας.

Είναι το χασμουρητό μεταδοτικό;

Οι επιστήμονες μελέτησαν 22 βρέφη και μικρά παιδιά, στα οποία έδειξαν βίντεο άλλων παιδιών, ενηλίκων (συμπεριλαμβανομένης της μητέρας κάθε παιδιού), καθώς και ζώων που χασμουριόνταν και διαπίστωσαν ότι τα παιδιά χασμουριούνται αυθόρμητα μέχρι τα πέντε τους, χωρίς να επηρεάζονται από κάποιον άλλο. Στην ηλικία όμως των πέντε ετών μερικά άρχιζαν να "κολλάνε" το χασμουρητό και μέχρι την ηλικία των 11 ετών όλα πια τα παιδιά το "κολλούσαν" όπως συμβαίνει και με τους ενήλικες.

Αν και οι αιτίες του φαινομένου δεν έχουν ακόμα διευκρινιστεί, τις τελευταίες δεκαετίες οι επιστήμονες ξέρουν ότι το χασμουρητό είναι "κολλητικό" όταν βλέπουμε κάποιον άλλο να χασμουριέται, μάλιστα το ίδιο φαινόμενο εμφανίζεται και στα ζώα!