‘’Αποχαιρετισμός’’ του Γιάννη Ρίτσου.

(Ο Γρηγόρης Αυξεντίου αποκλεισμένος στη σπηλιά της Μονής Μαχαιρά).

Τέλειωσαν πια τα ψέματα – δικά μας και ξένα.

Η φωτιά η παντάνασσα πλησιάζει.

Δεν μπορείς πια να ξεχωρίσεις

αν καίγεται σκοίνος ή φτέρη

ή θυμάρι. Η φωτιά πλησιάζει.

Αυτή η στιγμή είναι ανεπανάληπτη, γιατί

είναι η αιωνιότητα, κι η αιωνιότητα υπάρχει

και τη δημιουργούμε – δεν επαναλαμβάνεται

σαν κάτι που έρχεται και φεύγει και ξανάρχεται.

Λοιπόν μην κλαίτε.

Κι αλήθεια, ξέχασα να σας πω το κυριότερο –

που μόλις τώρα τόμαθα –

δεν είναι τόσο δύσκολος ο θάνατος.

Το αντίθετο μάλιστα.

Και σας βεβαιώνω τώρα με το αίμα μου:

ποτέ δεν ήταν τόσο ευτυχισμένος ο Χριστός

όσο την ώρα που το τελευταίο καρφί

τον άφηνε ακίνητο,

χωρίς να τον σκοτώσει,

για να κοιτάξει κατάματα τον ουρανό

και τη θυσία του.

Δε δέχομαι, όχι, τη θυσία για το θάνατο.

Τη δέχομαι

μονάχα για τη ζωή – για μια ζωή, που πια

δε θα απαιτεί καμιά θυσία. Είμαι έτοιμος.

Ποτέ δε θα μπορούσα να πιστέψω πως η στενότητα

μιας σπηλιάς μπορούσε να έχει τόση ευρυχωρία,

μπορούσε να χωρέσει την πατρίδα με τις ελιές της,

τ’ ακρογιάλια της, τα βάσανά της, με τα καΐκια της

μ’ ολάνοιχτα τα πανιά στον αντρίκιο αγέρα της,

τον κόσμο με τα φλάμπουρά του, τα όνειρά του,

τις καμπάνες του, και τα μικρά αγριόχορτα.

Μπορώ να επαναλάβω:

‘’Λάβετε, φάγετε, τούτο εστί το σώμα μου

και το αίμα μου’’ – το σώμα και το αίμα

του Γρηγόρη Αυξεντίου,

ενός φτωχόπαιδου, 29 χρονώ,

απ’ το χωριό Λύση,

οδηγού ταξί το επάγγελμα,

πούμαθε στη Μεγάλη Σχολή του Αγώνα

τόσα μόνο γράμματα, όσα να φτιάχνουν

τη λέξη

‘’ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ’’

και που σήμερα, 2 του Μάρτη 1957, κάηκε

ζωντανός στη σπηλιά της Μονής Μαχαιρά…

Δέκα ώρες είναι πάρα πολλές για όλα

όταν έχεις ένα τουφέκι, κάμποσες σφαίρες

και το δίκιο με το μέρος σου.

Όταν έχεις δικά σου 29 χρόνια και μπορείς

να τα διαθέσεις μόνος σου,

όταν έχεις το θάνατο δικό σου. Γεια σας.

Όλο σας αποχαιρετώ κι ακόμα μένω.

Ναι, η πιο μεγάλη πράξη της ζωής μας

είναι η απόφαση του θανάτου μας.

Όταν υπάρχει κάποια διέξοδος,

όταν μπορείς και να τον αποφύγεις,

και συ τον διαλέγεις

σαν τιμή και χρέος για τους άλλους,

πιο πέρα απ’ τις ανάγκες σου.

Όποιος μπορεί να νικήσει

μια στιγμή τη ζωή του,

νικάει και το θάνατο. Τόμαθα.

                        Λογοτεχνικό περιβόλι!