Η Ρένα Τζωράκη
γεννήθηκε στο Ηράκλειο Κρήτης και σπούδασε Νοσηλευτική, Ψυχολογία,
Δημοσιογραφία, Αισθητική. Σήμερα είναι δημοσιογράφος – λογοτέχνης στη γενέτειρά
της. Έργα της είναι μια Ποιητική Συλλογή με τίτλο, «Σκόρπιες σκέψεις, χαμένα
όνειρα» (1984), η Ποιητική Συλλογή «Στοχασμοί» (Ηράκλειο 2000), ένας
Τουριστικός Οδηγός σε συνεργασία με το Δήμο Ηρακλείου υπό τον με τίτλο
«Γνωρίστε το Ηράκλειο του 1990», το «ολόφρεσκο» ποιητικό αφιέρωμα στη Μάνα,
«Λόγια Καρδιάς» – Στην Αιώνια ΜΑΝΑ!, και, όπως ήταν άλλωστε φυσικό, συνεχίζει
να «γεννά» κι άλλα πνευματικά παιδιά, όπως χαρακτηρίζει η ίδια τα έργα της.
«ΠΑΛΜΟΣ»:
Έχετε σπουδάσει Νοσηλευτική, Ψυχολογία, Αισθητική κι είστε δημοσιογράφος και
λογοτέχνης. Γράφετε σε εφημερίδες, περιοδικά, στο ίντερνετ. Τί είναι για εσάς η
επικοινωνία;
ΡΕΝΑ ΤΖΩΡΑΚΗ: Κατ’αρχήν
να σας ευχαριστήσω για την ξεχωριστή τιμή να με φιλοξενήσετε στο φύλλο της
έγκριτης εφημερίδας σας.
Η επικοινωνία για μένα
είναι «έρχομαι σε συνάφεια», «συγκοινωνώ», «συνεισφέρω», «ανοίγομαι στην Αγάπη»,
επομένως είναι άγγιγμα ψυχής. Στηρίζεται πάνω σε τέσσερα Άλφα: Αμεσότητα,
Αμεροληψία, Αντικειμενικότητα, Αλήθεια…
«Π»:
Γεννηθήκατε στο Ηράκλειο της Κρήτης. Τί κληρονομήσατε από τον τόπο σας, από
τους προγόνους σας; Είναι εφόδιο αυτό για εσάς;
Ρ.ΤΖ.: Γεννήθηκα στα
ιερά χώματα της Κρήτης από ένδοξους προγόνους και είμαι περήφανη για την
καταγωγή μου.
Έμαθα να αγαπώ τον τόπο
μου, να εκτιμώ την ελευθερία, το αδούλωτο πνεύμα, την αγάπη για την φύση, τον
άνθρωπο, την ειλικρίνεια, την ντομπροσύνη, τη δικαιοσύνη, τις ηθικές και
πανανθρώπινες αξίες και να νιώθω ευτυχία στις απλές καθημερινές στιγμές.
«Π»: Σε ποιά
οικογένεια ανατραφήκατε;
Ρ.ΤΖ.: Μεγάλωσα σε
επαρχία συγκεκριμένα σε μια κωμόπολη έξω από το Ηράκλειο, οι γονείς μου είχαν
κατάστημα με ηλεκτρικά και έπιπλα.
Ο πατέρας μου, θύμα της
Γερμανικής κατοχής, ορφάνεψε από τα οκτώ του χρόνια, έκαψαν οι Γερμανοί το
σπίτι τους και ανέλαβε πρωτοβουλία να γίνει ένας δεύτερος πατέρας για την
οικογένειά του. Αρκετά υπεύθυνος, δεν μπόρεσε να χαρεί την παιδικότητά του. Μας
έδωσε πρωτοβουλίες σαν παιδιά να είμαστε υπεύθυνα και ότι τίποτε στη ζωή δεν
είναι δεδομένο. Τα πάντα μπορούν να ανατραπούν από τη μια στιγμή στην άλλη, και
να είμαστε ευγνώμονες για όλα όσα έχουμε.
Από κείνον έμαθα να
φιλοσοφώ τη ζωή, να αγαπώ την ελευθερία, να λυγίζω σαν το καλάμι στις δυσκολίες
της ζωής, μα να μην με σπάει ο αγέρας και να είμαι ένα ανήσυχο πνεύμα…
«Π»: Είστε
έγγαμη μητέρα τριών παιδιών. Πώς καταφέρατε να είστε παρούσα στις υποχρεώσεις
και τα καθήκοντά σας με όλες τις ασχολίες σας;
Ρ.ΤΖ.: Όταν υπάρχει ένα
θέλω, πάντα ανοίγει ένας δρόμος!
«Π»: «Έρωτα
Θείε Εράσμιε Θεέ, με το δάκρυ τις όχθες των ματιών μου, φωτίζεις σάλπαρε την
ψυχή μου στην αέρινη πλώρη ν΄ ανθίσει στον αστερισμό της καρδιάς μου Αγάπη να
γίνω στον λιμένα του πόθου σου, νόστος αναμονής.» Απόσπασμα από την ποιητική
συλλογή «Ο πρωτο-γόνος της καρδιάς μου». Είναι ο έρωτας για την ποιήτρια Ρένα
Τζωράκη βιωματική αφήγηση;
Ρ.ΤΖ.: Ο Έρωτας, για
μένα, αλλά και για κάθε δημιουργό φαντάζομαι, είναι πηγή ζωής και ανώτερης
δημιουργίας. Χωρίς αυτόν, η ζωή δεν προχωράει, μα κι αν προχωρήσει για λίγο,
σύντομα σκοντάφτει σε διάφορα εμπόδια και μεταμορφώνεται σε δράμα. Ο έρωτας
είναι ιερό πράγμα και καλλιεργείται σε γόνιμα χωράφια, με κύριο συστατικό την
αγνή καρδιά. Είναι τόσο εύπλαστος που μπορεί να συνεισφέρει σε έργα υψίστης
αξίας, σε αριστουργήματα. Και πέρα από τον έρωτα για ένα πρόσωπο, το σύντροφο
της ζωής μου, που αντιπροσωπεύει ένα τμήμα αυτού που μοιράζεται σε φράσεις, σε
αγγίγματα, σε βλέμματα, υπάρχει ο έρωτας της έκφρασης, όπου όλα τα προηγούμενα
που ανέφερα γίνονται ο δυνατός σπόρος που γονιμοποιεί κάθε στιγμή το έργο μου.
Στην κυριολεξία όμως η
πένα πυρπολείται και φουντώνει από μία πνευματική και ασώματη μούσα. Η μούσα
που αγγίζει με τρυφερότητα και ερωτισμό το χαρτί και μ’ αυτό το θώπευμά της
σπάει τη σιωπή και ρίχνει στο χαρτί την ουράνια μελωδία της.
Πιστεύω πως όλοι οι
δημιουργοί υπογράφουν μια ποινική ρήτρα με αυστηρούς όρους τήρησης: το όνειρο,
την πίστη, την ελπίδα. Έτσι μπαίνει σε κίνηση ένας σύνδεσμος ασταμάτητων
αναζητήσεων, μ’ επίκεντρο τον άνθρωπο που υποφέρει και ο πόνος του αυτός
καταλαγιάζει όταν πέσει σωτήριο βάλσαμο το θετικό φορτίο της ψυχής. Εκείνο
αντιστέκεται στην κόλαση μιας στεγανοποιημένης ζωής, στις απογοητεύσεις, στις
διαψεύσεις και στο θάνατο. Εκεί ακριβώς πρέπει να κατευθύνονται τα βέλη του
ποιητή, που ως δεινός σκοπευτής σημαδεύει με τους στίχους του τα πυκνά σκοτάδια
που κρύβουν τον ήλιο.
Έρωτας για την Ανώτερη
δύναμη που «όλα σοφά εποίησε» και συνειδητοποίηση πως η επίδρασή του καθορίζει
τις ζωές μας, αναπτύσσει και βελτιώνει. Ο Θεός που προσπαθούμε ν’ αγγίξουμε με
κάθε τρόπο και να κατανοήσουμε τις ενέργειές του, παρόλο που βρίσκεται σε
ασφαλή απόσταση από τη γη. Ο «μικρός Θεός» που ανακαλύπτουμε μέσα στην ψυχή
μας, στα σπλάχνα μας και που καίει ασίγαστα τη φλόγα της δημιουργίας, της
δύναμης, της συμπόνιας και της αγάπης προς όλους τους κακοπαθούντες
συνανθρώπους μας. Ο Θεός που μας κάνει να εκπλαγούμε με τον ίδιο μας τον εαυτό
για τις αρετές που είχαμε και δεν τις εξωτερικεύαμε.
«Π»: Γράφετε
συχνά για την αγάπη. Είναι το κύριο συστατικό, η πρώτη ουσία στη σκέψη σας;
Ρ.ΤΖ.: Η Αγάπη είναι το
κεφαλαίο Άλφα, η πρώτη και μοναδική ουσία σε κάθε μορφή έκφρασης. Αν δεν
υπάρχει Αγάπη, δεν υπάρχει ζωή! Δεν είναι δυνατόν να ζήσουμε χωρίς αγάπη. Την
λαχταρούμε και την ποθούμε για να φέρει στη ζωή μας πληρότητα, ομορφιά κι
ευτυχία. Η αγάπη έχει πάμπολλες μορφές και είναι μια αλήθεια διαρκής που την
βλέπεις παντού και πάντα. Η γονεϊκή αγάπη, η ρομαντική αγάπη, η αγάπη μεταξύ
αδερφών και φίλων, η αγάπη απέναντι σ’ ένα ζώο, η αγάπη μεταξύ συνανθρώπων. Κι
ενώ μοιάζει σα να είναι αναπόσπαστο κομμάτι από το ανθρώπινο είναι, πολλοί από
εμάς παραπονιούνται για την έλλειψή της ή αμφισβητούν πόσο πραγματική είναι η
αγάπη που έχουν στη ζωή τους.
Εάν θέλουμε να
λεγόμαστε Άνθρωποι, πρέπει να δίνουμε Αγάπη από τον ανεξάντλητο ωκεανό της.
«Π»: Αυτοί
που αγαπούν πιστεύετε πως είναι ευτυχισμένοι άνθρωποι;
Ρ.ΤΖ.: Ναι! Αυτοί που
αγαπούν έχουν πάντα το αίσθημα της πληρότητας.
«Π»: Ποιά
είναι για εσάς η βασικότερη αρχή στο μεγάλωμα των παιδιών σας;
Ρ.ΤΖ.: Είναι η Αγάπη
και η Ελευθερία. Να αγαπάς και να μην ψαλλιδίζεις τα φτερά τους. Να τα αφήνεις
να εκφράζονται, να τα παρακολουθείς αθόρυβα, διακριτικά με ευγένεια και σεβασμό
στην προσωπικότητά τους. Όπως έγραψε ο Χαλίλ Γκιμπράν:
«Τα παιδιά δεν είναι
δικά σας παιδιά.
Είναι οι γιοι και οι
κόρες της λαχτάρας της ζωής για τον εαυτό της.
Έρχονται στον κόσμο
μέσα από σας
αλλά δεν προέρχονται
από εσάς
και παρότι είναι μαζί
σας, δεν ανήκουν σε σας.
Mπορείτε να τους δώσετε
την αγάπη σας
όχι όμως τις σκέψεις
σας.
Γιατί έχουν τις δικές
τους σκέψεις.
Μπορείτε να στεγάσετε
το σώμα τους
όχι όμως την ψυχή τους.
Γιατί η ψυχή τους ζει
στο σπίτι του αύριο
που εσείς δεν μπορείτε
να το επισκεφτείτε
ούτε καν στα όνειρά
σας.
Μπορείτε να πασχίσετε
να τους μοιάσετε
μην προσπαθείτε όμως να
τα κάνετε να σας μοιάσουν.
Γιατί η ζωή δεν
πηγαίνει πίσω
ούτε μένει στο χτες.
Eίστε τα τόξα απ’ τα
οποία τινάζονται
σαν ζωντανές σαΐτες τα
παιδιά σας.
Ο τοξότης βλέπει στόχο
στη γραμμή του Απείρου
σας λυγίζει με τη
δύναμή Του ώστε οι σαϊτες Του
να φύγουν γοργά και να
φτάσουν μακριά.
Δεχτείτε το λύγισμά σας
στα χέρια Του με χαρά.
γιατί αυτός, όπως αγαπά
τη σαΐτα που εκτοξεύεται,
αγαπά και τόξο που
είναι σταθερό».
«Π»: Τί
είδους επένδυση είναι η ποίηση – ας μου επιτραπεί δεν ξέρω αν ειναι δόκιμος ο
όρος;
Ρ.ΤΖ.: Θα μου
επιτρέψετε να σας απαντήσω με τα λόγια του μεγάλου μας ποιητή Ο. Ελύτη:
Η ποίηση αρχίζει από
κει που την τελευταία λέξη δεν την έχει ο θάνατος. Είναι η λήξη μιας ζωής και η
έναρξη μιας άλλης, που είναι η ίδια με την πρώτη αλλά που πάει πολύ βαθειά, ως
το ακρότατο σημείο που μπόρεσε ν΄ανιχνεύσει η ψυχή, στα σύνορα των αντιθέτων,
εκεί που ο Ήλιος και ο Άδης αγγίζονται. Η ατελεύτητη φορά προς το φως το Φυσικό
που είναι ο Λόγος και το φως το Άκτιστον που είναι ο Θεός. Γι΄αυτό γράφω. Γιατί
με γοητεύει να υπακούω σ΄αυτόν που δε γνωρίζω, που είναι ο εαυτός μου ολάκερος,
όχι ο μισός που ανεβοκατεβαίνει τους δρόμους και «φέρεται εγγεγραμμένος στα
μητρώα αρρένων του Δήμου».
Είναι σωστό να δίνουμε
στο άγνωστο το μέρος που του ανήκει, να γιατί πρέπει να γράφουμε. Γιατί η
Ποίηση μας ξεμαθαίνει από τον κόσμο, τέτοιον που τον βρήκαμε: τον κόσμο της
φθοράς, που έρχεται κάποια στιγμή να δούμε ότι είναι η μόνη οδός για να υπερβούμε
τη φθορά, με την έννοια που ο Θάνατος είναι η μόνη οδός για την Ανάσταση.
«Π»: Η
συγγραφή από πού σας παίρνει και πού σας ταξιδεύει;
Ρ.ΤΖ.: Είμαι συλλέκτης
απλών καθημερινών στιγμών. Κάθε τι που με αγγίζει, κάθε τι όμορφο ή άσχημο που
βλέπω στην καθημερινότητά μου, αποτελεί αφορμή για να γράψω. Κάθε τι που
συγκινεί και αγγίζει την ψυχή μου από το διάβασμα ενός απλού βιβλίου ή κάθε τι
βιωματικό,είναι πηγή της έμπνευσής μου. Είναι αδύνατον να εκφραστώ χωρίς κάτι
να με συγκινήσει…
«Π»:
Διασώσατε μέσω της ποίησης το περιμάχητο και από τα νιάτα την παιδικότητά σας;
Ρ.ΤΖ.: Κοντεύω μισό
αιώνα ζωής, εκείνο που μπορώ να πω με βεβαιότητα είναι ότι παρ’όλες τις
αντιξοότητες της ζωής, κατόρθωσα να περισώσω εκείνο τον αθώο, τρυφερό, αγνό και
αμόλυντο Εαυτό μου γράφοντας. Ποτέ μου δεν κοιμήθηκα χωρίς να συγχωρήσω πρώτα
από όλα τον Εαυτό μου και μετά όσους άθελά τους με πλήγωσαν…
«Π»: Αλλάζουν
οι καιροί και το διαπιστώνουμε καθημερινώς. Αυτές οι αλλαγές, καλές ή κακές,
αποτελούν εμπνεύσεις;
Ρ.ΤΖ.: Ναι, αλίμονο αν οι
εποχές παρέμειναν στάσιμες. «Τα πάντα ρει», όπως λέει ο μεγάλος φιλόσοφος. Κάθε
τι αποτελεί έμπνευση για τον καθένα που γράφει.
«Π»: Στην
εποχή της μετάλλαξης, τί πιστεύετε παραμένει ακέραιο;
Ρ.ΤΖ.: Το μόνο ακέραιο
είναι η Ψυχή μας. Πιστεύω στον αγώνα που οφείλει να κάνει ο καθένας μας, για να
κρατά ψηλά την ψυχή και τα πιστεύω του. Όλα τα υλικά αγαθά, έχουν ημερομηνία
λήξεως. Η καρδιά, η ψυχή, το πνεύμα παραμένουν ανέγκικτα στο χρόνο. Αυτά είναι
οι θησαυροί της ζωής. Να κατορθώσει ο άνθρωπος σαν άλλος Αινείας να περισώσει
την αγνότητα, την αθωότητα, την ακεραιότητα της ψυχής του. Αν το καταφέρει
αυτό, έχει φτάσει στη λύτρωση!
«Π»: Έχετε
κάποια εικόνα στα μάτια σας που παραμένει μαγική για εσάς;
Ρ.ΤΖ.: Ναι, πάντα
μαγική εικόνα για μένα είναι η γέννηση των παιδιών μου. Αυτό το θαύμα της ζωής!
«Π»: Ποιά
ευκαιρία σας δίνει κάθε νέο σας βιβλίο, κάθε μια νέα σας ποιητική συλλογή;
Ρ.ΤΖ.: Κάθε φορά που
γράφω ένα βιβλίο είναι σα να γεννάω ένα πνευματικό μου παιδί. Είναι η αίσθηση
της δημιουργίας, η αίσθηση της ελευθερίας, να βγει από μέσα μου κάθε τι που έχω
κρυμμένο στο υποσυνείδητό μου. Η αίσθηση να εκφραστώ, να πω όλα όσα έχω βαθιά
μέσα μου, και να αποφλοιωθώ. Να ξεγυμνώσω την ψυχή μου στο φως και να πω την
αλήθεια μου…
«Π»: Τί
θ’αλλάζατε στον κόσμο, αν ήταν στο χέρι σας;
Ρ.ΤΖ.: Ας μην είμαστε
αιθαιροβάμονες. Κανείς ποτέ δεν μπόρεσε να αλλάξει τον κόσμο. Εκείνοι που
πραγματικά το προσπάθησαν, βρέθηκαν να καταδικάζονται σε θάνατο.
Το πρώτο πράγμα που θα
άλλαζα, θα ήταν οι σκέψεις μου να είναι πάντα κοντά στην πηγή της Αγάπης και
του ανέσπερου Φωτός. Ένα δοχείο αγάπης να με κάνει ζητώ ο Δημιουργός να δίνω
αγάπη, από την ατελεύτητη αγάπη του τίποτε περισσότερο. Διότι πιστεύω ότι
μονάχα όταν δίνεις, γεμίζεις.
Θα αλλάξω μόνος μου τον
κόσμο όταν θα πάψω να επιζητώ να τον αλλάξω! Όταν εκκινήσω την διαδικασία της
αυτογνωσίας, αυτό το ατέλειωτο ταξίδι, ο μοναδικός μου στόχος θα είναι όχι να
αλλάξω, ούτε να γίνω καλύτερος, αλλά να γίνω επιτέλους αυτός που γεννήθηκα να
είμαι. Οποιαδήποτε άλλη επιδίωξη είναι ατελέσφορη, γιατί κάθε επιδίωξη
δημιουργεί δυο καταστάσεις και ανάμεσα τους χώρο. Οι δυο αυτές καταστάσεις
είναι από την μία η τωρινή μου κατάσταση, που δεν μου αρέσει, και από την άλλη
η θεμιτή κατάσταση που συνήθως το μυαλό μου ορίζει για το ποια θα έπρεπε να
είναι. Άρα οι δυο αυτές αντίρροπες καταστάσεις δημιουργούν το πρόσφορο έδαφος
για τον διαχωρισμό, την εσωτερική διχόνοια και διάσπαση. Για τον λόγο αυτό, θα
πρέπει μοναδικό μου μέλημα να είναι όχι πως θα αλλάξω τον κόσμο, αλλά πως θα
γίνω ένα Εγώ, το Εγώ που είμαι και όχι το Εγώ το προβαλλόμενο από την κοινωνία
μέσω της διανοητικής μου φαντασίωσης.
«Π»: Τι δεν
θέλετε να σας κάνουν και δεν κάνετε ποτέ στους άλλους;
Ρ.ΤΖ.: Δεν θέλω να
ψαλιδίσω ποτέ τα φτερά κανενός, να στερήσω από τον εαυτό μου και τους άλλους
την ελευθερία, να προδώσω βαθιά μέσα μου την αγάπη και να αφήσω την τοξίνη του
φόβου και το δηλητήριο της κακίας, του φόβου και του μίσους να μολύνει την ψυχή
μου. Θα σας απαντήσω με τους ανάλογους στίχους μου:
«Αγωνίζομαι για ένα
καλύτερο Αύριο.
Ν’ αφήσω το στίγμα μου
στον Πλανήτη Γη.
Πως η πνοή,
που μου έδωσε ο
Δημιουργός,
δεν πήγε στη χωματερή,
πως δεν πρόδωσα την
Αγάπη,
πως δεν τσαλαπάτησα το
Δίκιο, την Τιμή,
πως δεν ρήμαξα τη χαρά,
πως δεν ψαλλίδισα τα
φτερά κανενός
Πως δεν έκαψα στην πυρά
τη λεύτερη σκέψη.
Πως δεν βεβήλωσα ,
την Ιερότητα εντός μου.
Γράφω ποίηση,
γιατί είμαι της Ζωής, ο
Εραστής,
Αγαπώ τη Φύση, τα
δέντρα, τα πουλιά τα λουλούδια,
τον Άνθρωπο, ίσα και
όμοια
και τα αποδέχομαι ακριβώς όπως είναι.
Γράφω ποίηση σημαίνει,
Είμαι θεραπευτής
πληγών,
Ιατρός Ψυχών,
ανάλαφρος και δοτικός
και κάνω το Λόγο μου
βιωματική πράξη.»
«Π»: Ποιά
είναι η μεγαλύτερη επιθυμία σας που μπορείτε να τη μοιραστείτε μαζί μας;
Ρ.ΤΖ.: Η μεγαλύτερη
επιθυμία μου, πέραν της ατομικής να είναι υγιή και ευτυχισμένα τα αγαπημένα μου
πρόσωπα, είναι να ξανάβρει η Ελλάδα το μεγαλείο της, την αίγλη της, και να
γίνει ξανά η δάδα της Ανθρωπότητας. Αυτή η μορφή επαιτείας που έχουμε δώσει
προς τα έξω, με ενοχλεί αφάνταστα και θα μου επιτρέψετε να σας απαντήσω με ένα
μου στίχο από την ποιητική μου συλλογή «Ελληνίδος Λόγος»:
«Εσύ, που ήσουν κάποτε
η Πρώτη
και που κρατούσες
στα σκοτάδια τον πυρσό,
Πώς τα κατάφερες
ν’αλλάξεις τόνο
από του θρίαμβου το
“Ζήτω”,
στο ευτελές, ερπετικό,
“Ζητώ”.»
Η συνέντευξη
δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Παλμός στις 07/07/2014.
Στην κα Μαίρη Λαρεντζάκη - Γκιώνη.
Στην κα Μαίρη Λαρεντζάκη - Γκιώνη.
0 Σχόλια