Πώς να προετοιμάσουμε τον σκύλο για την επόμενη μέρα της καραντίνας;

Στον σκύλο δεν μπορούμε να επικοινωνήσουμε λεκτικά την αλλαγή που θα συμβεί μετά τη λήξη των περιοριστικών μέτρων μετακίνησης. Μήπως, όμως, υπάρχει τρόπος να τον προετοιμάσουμε γι' αυτήν;

Την ώρα που θα κλείνουμε την πόρτα του σπιτιού μας και θα επιστρέφουμε στις δουλειές μας, ένας αγαπημένος φίλος θα μείνει, ξανά, ολομόναχος: ο σκύλος μας.

Θα είναι μια κατάσταση που δύσκολα θα μπορέσει να διαχειριστεί. Για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα υπήρξε «αυτοκόλλητος» με τον ιδιοκτήτη/κηδεμόνα του και, ξαφνικά, μια… ωραία πρωΐα, εκείνος του κλείνει την πόρτα και φεύγει. Πώς θα αντιδράσει;

Η Εριέττα Καραμπέτσου, VSA Certified dog trainer, MISAP, Dogbite Safety Educator, επαγγελματίας εκπαιδεύτρια σκύλων, σύμβουλος ψυχολογίας, συμπεριφοράς & ευζωίας του σύγχρονου κατοικίδιου σκύλου, έχει την απάντηση.

H εκπαιδεύτρια και σύμβουλος ψυχολογίας, συμπεριφοράς και ευζωίας σκύλου, Εριέττα Καραμπέτσου

«Μένουμε σπίτι και αυτό μας προκαλεί ανάμικτα συναισθήματα. Από τη μία, αντιμετωπίζουμε τον φόβο της πανδημίας και την οικονομική ανασφάλεια και, από την άλλη, έχουμε τον χρόνο που οι περισσότεροι πάντα ευχόμασταν να είχαμε, για να ασχοληθούμε με ευχάριστες δραστηριότητες όπως το διάβασμα και η γυμναστική. Κι έχουμε άπλετο χρόνο για να περάσουμε παρέα με τους αγαπημένους μας, δίποδους και τετράποδους.

Πώς μπορεί, όμως, να επηρεάσει τον σκύλο μας η αλλαγή της καθημερινότητάς μας, αλλά και της δικής του ρουτίνας; Και, κυρίως, πώς θα επιστρέψουμε όσο πιο ομαλά γίνεται στην πρότερη κανονικότητά μας;

Με αυτά τα δύο επίκαιρα και άκρως σημαντικά θέματα θα ασχοληθούμε στο παρόν άρθρο.

Η ρουτίνα για έναν σκύλο είναι θέμα «ασφάλειας». Οι σκύλοι μας νιώθουν ασφαλείς όταν τηρείται το καθημερινό τους πρόγραμμα, όπως, για παράδειγμα, οι ώρες περιπάτου, σίτισης και παιχνιδιού, ακόμα και η ώρα που αποσυρόμαστε για τον βραδινό ύπνο.

Γι’ αυτόν κυρίως τον λόγο, οι επαγγελματίες που ασχολούμαστε με την ευζωία, την ψυχολογία και τη συμπεριφορά σκύλων, δίνουμε μεγάλη έμφαση στην τήρηση του καθημερινού προγράμματός τους.

Οι σκύλοι μπορούν να αντιληφθούν την ώρα

Οι σκύλοι μας, όσο περίεργο κι αν φαίνεται σε πολλούς, μπορούν να αντιληφθούν την ώρα. Όχι, φυσικά, με την έννοια που την αντιλαμβάνεται ένας άνθρωπος, αλλά είναι σε θέση να αντιληφθούν το πέρασμα της ώρας. Το καταφέρνουν με τη βοήθεια των συνδέσεων που έχουν κάνει, αλλά και ενός οργάνου που ονομάζεται Vomeronasal organ (VMO). Όταν, για παράδειγμα, ο σκύλος μας έχει συνδέσει τον ήχο της καμπάνας της εκκλησίας που βρίσκεται κοντά στο σπίτι μας με το πρωινό του, αυτό το ηχητικό ερέθισμα είναι ικανό να του «θυμίσει» πως ήρθε η ώρα για το γεύμα του.

Επιπροσθέτως, το Vomeronasal organ (VMO), ή αλλιώς Jacobson’s organ, επιτρέπει στον σκύλο μας να καταλαβαίνει, από την ένταση μιας μυρωδιάς, πως έχει περάσει κάποιο χρονικό διάστημα, καθώς η οσμή χάνει την έντασή της. Με άλλα λόγια, θα μπορούσαμε να πούμε πως ο σκύλος μας «οσμίζεται» το πέρασμα του χρόνου.

Η σημερινή καθημερινότητα, των περισσοτέρων από εμάς, έχει αλλάξει και, μάλιστα, σε αρκετές περιπτώσεις, δραματικά. Και ενώ συνηθίζαμε να λείπουμε αρκετές ώρες από το σπίτι, τώρα είμαστε συνέχεια μέσα.

Αυτό έχει ως αποτέλεσμα, οι σκύλοι μας να συνηθίζουν σε μία νέα πραγματικότητα, που περιλαμβάνει την πολύωρη παρουσία μας. Μένοντας στο σπίτι, οι σκύλοι μας δεν κοιμούνται όσο συνήθιζαν όταν λείπαμε. Αυτό μπορεί να αυξήσει την ένταση ορισμένων σκύλων μέσα στην ημέρα.

Επίσης, μένοντας σπίτι ασχολούμαστε πολύ περισσότερο μαζί τους, αφού έχουμε χρόνο για ευχάριστα παιχνίδια και δραστηριότητες. Κάτι το οποίο ενισχύει τους μεταξύ μας δεσμούς, την επικοινωνία και, χωρίς αμφιβολία, την εμπιστοσύνη του σκύλου μας στο άτομό μας.

«Θυμίζουμε» στον σκύλο μας ότι θα μείνει μόνος (πάλι) στο σπίτι

Στον αντίποδα, μπορούμε να αντιληφτούμε πως, όταν εμείς επιστρέψουμε στην εργασία μας και στις καθημερινές μας υποχρεώσεις, ο σκύλος μας θα βρεθεί μπερδεμένος. Γιατί, ενώ είχε συνηθίσει να περνάμε πολύ χρόνο μαζί, ξαφνικά θα κληθεί να μείνει και πάλι μόνος στο σπίτι.

Το να τηρούμε το καθημερινό πρόγραμμα σταθερό, μπορεί να αποδειχθεί πραγματικά βοηθητικό. Οι ώρες περιπάτου και οι ώρες σίτισης, καλό είναι να παραμένουν σταθερές, χωρίς να μας προβληματίζει μια απόκλιση 15 λεπτών, ή και της μισής ώρας. Και προτιμάμε να παίζουμε ή να κάνουμε ασκήσεις κάποια στιγμή της ημέρας που θα μπορούμε να διατηρήσουμε και στο άμεσο μέλλον, όταν, δηλαδή, θα έχουμε επιστρέψει στις καθημερινές μας συνήθειες μετά το πέρας της καραντίνας.

Αν, για παράδειγμα, υπό φυσιολογικές συνθήκες εργαζόμαστε πρωινά, τότε προγραμματίζουμε το καθημερινό παιχνίδι απογευματινές ώρες.

Ένα ακόμα ζήτημα που θα πρέπει να μας απασχολήσει, είναι πως κάποιοι σκύλοι, ίσως, εμφανίσουν θέματα που σχετίζονται με τον αποχωρισμό, όταν εμείς ξεκινήσουμε να πηγαίνουμε για δουλειά. Σκύλοι που βιώνουν στρες κατά την απουσία των κηδεμόνων τους, έχει παρατηρηθεί πως εμφανίζουν συμπεριφορές όπως ενούρηση ή αφόδευση εντός σπιτιού (ενώ υπό άλλες συνθήκες δεν έχουν ατυχήματα τουαλέτας), καταστροφή αντικειμένων ή επίπλων, έντονο γάβγισμα, ακόμη και αυτοτραυματισμούς, τρόμο (τρέμουλο), σιελόρροια, ή τάσεις φυγής.

Στατιστικά, σκύλοι που αντιμετώπισαν κάποια στιγμή στη ζωή τους παρόμοια θέματα, είναι πιο επιρρεπείς στο να τα εμφανίσουν και πάλι.

Ακούμε συχνά τον όρο «άγχος αποχωρισμού». Το άγχος αποχωρισμού αποτελεί μια διαταραχή που εμφανίζει ένα μικρό ποσοστό σκύλων.

Οι περισσότεροι σκύλοι, οι οποίοι δεν θέλουν να μείνουν μόνοι στο σπίτι, ή αντιδρούν κατά την απουσία μας, αντιμετωπίζουν θέματα που, απλώς, σχετίζονται με τον αποχωρισμό και δεν εμφανίζουν κάποια διαταραχή.

Το άγχος αποχωρισμού απαιτεί τη συνεργασία του κηδεμόνα με έναν ειδικό συμπεριφοράς, καθώς και με τον κτηνίατρο του σκύλου.

Δεδομένης της αλλαγής της καθημερινότητας πολλών από εμάς τον τελευταίο καιρό, φροντίζουμε να κάνουμε ασκήσεις με τον σκύλο μας, ώστε να μην εμφανίσουν αντιδράσεις που σχετίζονται με τον αποχωρισμό, μετά το πέρας της καραντίνας.

Τι μπορώ να κάνω;

Κάποιες απλές ασκήσεις που έχουν εφαρμογή και τις ημέρες της καραντίνας, είναι:

Πηγαίνοντας για ψώνια, αφήνω τον σκύλο μου στο σπίτι σταδιακά, ξεκινώντας από λίγα λεπτά και αυξάνοντας τον χρόνο.

Απομονώνομαι, έστω για λίγο, σε κάποιο άλλο δωμάτιο.

Αναλόγως με τις προτιμήσεις του σκύλου μου, φεύγοντας από το σπίτι του αφήνω κάτι εξαιρετικά ενδιαφέρον για να ασχοληθεί.

Μιλάω με τον εκπαιδευτή του, ώστε να μας προετοιμάσει ένα λεπτομερές πλάνο ασκήσεων εξατομικευμένο για τον σκύλο μας.

Για τα θέματα που σχετίζονται με τον αποχωρισμό, οι ασκήσεις είναι δεκάδες. Μην περιορίζεστε στο να παρέχετε στον σκύλο σας παιχνίδια που κρύβουν τροφή όταν είναι να φύγετε.

Αν ο σκύλος μας αντιμετωπίζει, ήδη, θέματα με τον αποχωρισμό, επικοινωνούμε με κάποιον επαγγελματία που έχει πείρα ή εξειδίκευση στο εν λόγω θέμα συμπεριφοράς, για να μας βοηθήσει.

Καθημερινά, λοιπόν, φροντίζουμε να ασχολούμαστε με τον σκύλο μας, τηρώντας όσο μπορούμε ένα πρόγραμμα που θα μπορέσουμε να εφαρμόσουμε και μετά το πέρας της καραντίνας, και σταδιακά αφήνουμε τον σκύλο μας στο σπίτι για λίγη ώρα.

Αν προσπαθήσουμε σε καθημερινή βάση να τον προετοιμάσουμε για την καθημερινότητα μετά τον περιορισμό των μέτρων μετακίνησης, η επάνοδος στην κανονικότητά μας θα είναι ομαλή. Να τονίσουμε πως οι σκύλοι μας μαθαίνουν και μπορούν να ανταποκριθούν σε μία νέα κατάσταση, όταν η εξοικείωσή τους γίνει σταδιακά με θετικές συνδέσεις και αρκετή υπομονή».