Η κατάθλιψη στις γυναίκες είναι πολύ συχνή. Μάλιστα, οι γυναίκες έχουν διπλάσιες πιθανότητες να αναπτύξουν κατάθλιψη από τους άνδρες. Έως 1 στις 4 γυναίκες είναι πιθανό να εμφανίσουν επεισόδιο μείζονος κατάθλιψης κάποια στιγμή στη ζωή τους.
Η Ελλάδα κατατάσσεται στην πρώτη δεκάδα παγκοσμίως με τον μεγαλύτερο επιπολασμό στην κατάθλιψη. Οι γυναίκες προσβάλλονται περισσότερο από τη νόσο.
Τι είναι η κατάθλιψη;
Η κατάθλιψη είναι μια σοβαρή και διάχυτη διαταραχή της διάθεσης. Προκαλεί συναισθήματα θλίψης, απελπισίας, αδυναμίας και αναξιότητας. Η κατάθλιψη μπορεί να είναι ήπια έως μέτρια με συμπτώματα απάθειας, μειωμένης όρεξης, δυσκολίας στον ύπνο, χαμηλής αυτοεκτίμησης και κόπωσης. Ή μπορεί να είναι πιο σοβαρή.
Η κατάθλιψη είναι και κληρονομική. Όταν συμβαίνει, αρχίζει γενικά μεταξύ 15 και 30 ετών. Η οικογενειακή σύνδεση με την κατάθλιψη είναι πολύ πιο συχνή στις γυναίκες. Αλλά δεν υπάρχει πάντα μια προφανής γενετική ή κληρονομική σύνδεση που να εξηγεί γιατί κάποιος μπορεί να έχει κατάθλιψη.
Θλίψη και κατάθλιψη: που διαφέρουν
Η κατάθλιψη μερικές φορές συγχέεται με τη θλίψη. Η θλίψη όμως και η κατάθλιψη είναι διαφορετικά πράγματα. Η διαδικασία της θλίψης είναι φυσική και μοναδική για κάθε άτομο και μπορεί να περιλαμβάνει κάποια από τα χαρακτηριστικά της κατάθλιψης: π.χ. τόσο η θλίψη όσο και η κατάθλιψη μπορεί να περιλαμβάνουν έντονη λύπη και απόσυρση από τις συνήθεις δραστηριότητες, ωστόσο όμως, η θλίψη έρχεται σε κύματα, πολλές φορές αναμειγνύεται με θετικές αναμνήσεις και κατ’ αυτήν η αυτοεκτίμηση του ατόμου διατηρείται, όπως επίσης διατηρούνται και η οργάνωση και η λειτουργία της καθημερινότητας.
Κάποια γεγονότα όπως ο θάνατος ενός αγαπημένου προσώπου, η απώλεια εργασίας, η σωματική επίθεση, η μεγάλη καταστροφή μπορεί να οδηγήσει κάποια άτομα σε κατάθλιψη. Όταν συμβεί αυτό η θλίψη είναι πιο σοβαρή και διαρκεί περισσότερο.
Ποια είναι τα 10 σημάδια της κατάθλιψης στις γυναίκες;
Τα συμπτώματα της κατάθλιψης στις γυναίκες περιλαμβάνουν:
Επίμονη θλίψη, ανήσυχη ή «κενή» διάθεση
Απώλεια ενδιαφέροντος ή ευχαρίστησης για δραστηριότητες, συμπεριλαμβανομένου του σεξ
Ανησυχία, εκνευρισμός ή υπερβολικό κλάμα
Αισθήματα ενοχής, αναξιότητας, ανικανότητας, απελπισίας, απαισιοδοξίας
Πολύς ή πολύ λίγος ύπνος, ξύπνημα νωρίς το πρωί
Όρεξη και/ή απώλεια βάρους ή υπερφαγία και αύξηση βάρους
Λιγότερη ενέργεια, κόπωση, αίσθημα «επιβράδυνσης»
Σκέψεις θανάτου ή αυτοκτονίας ή απόπειρες αυτοκτονίας
Δυσκολία συγκέντρωσης, μνήμης ή λήψης αποφάσεων
Επίμονα σωματικά συμπτώματα που δεν ανταποκρίνονται στη θεραπεία, όπως πονοκέφαλοι, πεπτικές διαταραχές και χρόνιος πόνος
Γιατί η κατάθλιψη στις γυναίκες είναι πιο συχνή από την κατάθλιψη στους άνδρες;
Πριν από την εφηβεία, η κατάθλιψη είναι σπάνια και εμφανίζεται περίπου με τον ίδιο ρυθμό σε κορίτσια και αγόρια. Αλλά με την έναρξη της εφηβείας, ο κίνδυνος ενός κοριτσιού να έχει κατάθλιψη αυξάνεται δραματικά σε διπλάσιο από αυτόν των αγοριών.
Ορισμένοι ειδικοί πιστεύουν ότι η μεγαλύτερη πιθανότητα κατάθλιψης στις γυναίκες μπορεί να σχετίζεται με αλλαγές στα επίπεδα ορμονών που συμβαίνουν στη ζωή της. Αυτές οι αλλαγές είναι εμφανείς κατά την εφηβεία, την εγκυμοσύνη και την εμμηνόπαυση, καθώς και μετά τον τοκετό ή την αποβολή.
Επιπλέον, οι ορμονικές διακυμάνσεις που έρχονται με τον εμμηνορροϊκό κύκλο κάθε μήνα πιθανώς συμβάλλουν στο προεμμηνορροϊκό σύνδρομο και στην προεμμηνορροϊκή δυσφορική διαταραχή, ένα σοβαρό σύνδρομο που χαρακτηρίζεται ιδιαίτερα από κατάθλιψη, άγχος και εναλλαγές της διάθεσης που συμβαίνει την εβδομάδα πριν από την έμμηνο ρύση και δυσκολεύει την καθημερινή ζωή.
Τι αυξάνει τις πιθανότητες κατάθλιψης στις γυναίκες;
Σύμφωνα με τα Εθνικά Ινστιτούτα Υγείας, πράγματα που αυξάνουν τον κίνδυνο κατάθλιψης στις γυναίκες περιλαμβάνουν αναπαραγωγικούς, γενετικούς ή άλλους βιολογικούς παράγοντες. Διαπροσωπικούς παράγοντες και ορισμένα ψυχολογικά και προσωπικά χαρακτηριστικά. Επιπλέον, οι εργαζόμενες γυναίκες που έχουν την ανατροφή των παιδιών και οι γυναίκες που είναι μόνοι γονείς υποφέρουν περισσότερο από άγχος που μπορεί να προκαλέσει συμπτώματα κατάθλιψης. Άλλα πράγματα που θα μπορούσαν να αυξήσουν τον κίνδυνο είναι:
Οικογενειακό ιστορικό διαταραχών διάθεσης
Ιστορικό διαταραχών διάθεσης σε πρώιμα αναπαραγωγικά χρόνια
Απώλεια γονέα πριν από την ηλικία των 10 ετών
Απώλεια ενός συστήματος κοινωνικής υποστήριξης ή απειλή μιας τέτοιας απώλειας
Συνεχές ψυχολογικό και κοινωνικό στρες, όπως απώλεια εργασίας, άγχος στις σχέσεις, χωρισμός ή διαζύγιο
Σωματική ή σεξουαλική κακοποίηση ως παιδί
Πώς διαφέρει η κατάθλιψη στις γυναίκες από την κατάθλιψη στους άνδρες;
Η κατάθλιψη στις γυναίκες διαφέρει από την κατάθλιψη στους άνδρες με διάφορους τρόπους:
Η κατάθλιψη στις γυναίκες μπορεί να συμβεί νωρίτερα, να διαρκέσει περισσότερο, να είναι πιο πιθανό να επιστρέψει, να είναι πιο πιθανό να συνδεθεί με στρεσογόνα γεγονότα της ζωής και να είναι πιο ευαίσθητη στις εποχιακές αλλαγές.
Οι γυναίκες είναι πιο πιθανό να έχουν αισθήματα ενοχής και απόπειρα αυτοκτονίας, αν και στην πραγματικότητα αυτοκτονούν λιγότερο συχνά από τους άνδρες.
Η κατάθλιψη στις γυναίκες είναι πιο πιθανό να συνδέεται με αγχώδεις διαταραχές, ιδιαίτερα συμπτώματα πανικού και φοβίας, και διατροφικές διαταραχές.
Η κατάθλιψη στις γυναίκες και οι υποκατηγορίες
1. Προεμμηνορρυσιακή δυσφορική διαταραχή (Premenstrual Dysphoric Disorder – PMDD)
Μερικές γυναίκες μπορεί επίσης να έχουν μια σοβαρή μορφή του προεμμηνορροϊκού συνδρόμου, η οποία ονομάζεται προεμμηνορροϊκή δυσφορική διαταραχή (PMDD). Η διαταραχή αυτή συνδέεται με τις ορμονικές αλλαγές που συνήθως συμβαίνουν γύρω από την ωορρηξία και πριν ρύση.
2. Διπολική διαταραχή: Ποια είναι τα συμπτώματά της στις γυναίκες;
Η διπολική διαταραχή (γνωστή κατά το παρελθόν ως μανιοκατάθλιψη) αποτελεί διαταραχή της διάθεσης, η οποία στην τυπική της μορφή χαρακτηρίζεται από την εναλλαγή επεισοδίων μανίας και κατάθλιψης και συνοδεύεται από σημαντική δυσφορία ή/και δυσλειτουργικότητα του πάσχοντος ατόμου σε ένα ή περισσότερους τομείς της καθημερινής ζωής (πχ. αυτοφροντίδα, αυτοδιαχείριση, εκπαίδευση, εργασία, διαπροσωπικές σχέσεις, κοινωνική ζωή, ψυχαγωγία).
Ο όρος “μανία” προέρχεται από το ουσιαστικό “μένος”, που σημαίνει “δύναμη, ορμή”. Στην καθομιλουμένη η σημασία της λέξης διαφέρει σε σχέση με εκείνη που έχει στην ιατρική ορολογία. Συνήθως χρησιμοποιείται με την έννοια της εμμονής (πχ. έχει μανία με την καθαριότητα), στη γλώσσα της ψυχιατρικής ο όρος μανία αναφέρεται σε μια σειρά κλινικών εκδηλώσεων (επεισόδιο μανίας) που εμφανίζονται στη διπολική διαταραχή. Τα συμπτώματα της μανίας περιλαμβάνουν:
Υπερβολικά ανεβασμένη διάθεση ή ευερεθιστότητα.
Και 4 τουλάχιστον από τα υπόλοιπα:
Μειωμένη ανάγκη για ύπνο λόγω της αυξημένης ενέργειας.
Ταχεία ομιλία με αποτέλεσμα οι άλλοι να μην μπορούν να ακολουθήσουν το ρυθμό του ασθενή.
Σκέψεις που διαδέχονται ταχύτατα η μια την άλλη, σαν να «τρέχουν» μέσα στο μυαλό.
Εύκολη διάσπαση της προσοχής, με αποτέλεσμα σε λίγα μόνο λεπτά να καταπιάνεται κανείς με πολλά θέματα.
Αίσθημα μεγαλείου ή πεποίθηση ότι έχει ιδιαίτερες ικανότητες ή ιδιαίτερη αξία.
Απερισκεψία στις ενέργειες, με αποτέλεσμα να κάνει κανείς πράξεις που μπορούν να θέσουν σε κίνδυνο τη ζωή του (γρήγορη και επικίνδυνη οδήγηση, αλόγιστη σπατάλη χρημάτων, υπερβολική σεξουαλικότητα κλπ)
Σε σοβαρές περιπτώσεις μπορεί κανείς να βιώσει ψυχωτικά συμπτώματα όπως ψευδαισθήσεις (το να βλέπει ή να ακούει κανείς πράγματα που κανένας άλλος δεν αντιλαμβάνεται) ή παραληρητικές ιδέες (το να πιστεύει κανείς πράγματα που δεν είναι αληθινά).
3. Επιλόχεια κατάθλιψη
Κάποτε θεωρήθηκε ότι η εγκυμοσύνη ήταν μια περίοδος ευημερίας που προστάτευε τις γυναίκες από ψυχιατρικές διαταραχές. Αλλά η κατάθλιψη είναι σχεδόν τόσο συχνή στις έγκυες γυναίκες όσο και σε εκείνες που δεν είναι έγκυες. Πράγματα που μπορούν να αυξήσουν τον κίνδυνο επιλόχειας κατάθλιψης στις γυναίκες κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης είναι:
Ιστορικό κατάθλιψης
Ηλικία κατά την εγκυμοσύνη (όσο νεότερη είστε, τόσο μεγαλύτερος ο κίνδυνος)
Το είστε μόνες
Περιορισμένη κοινωνική υποστήριξη
Προβλήματα στον γάμο
Αβεβαιότητα για την εγκυμοσύνη
Η πιθανή επίδραση της κατάθλιψης στην εγκυμοσύνη περιλαμβάνει:
Επηρεάζει την ικανότητα μιας γυναίκας να φροντίζει τον εαυτό της κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Μπορεί να είναι λιγότερο ικανές να ακολουθούν τις ιατρικές συστάσεις, να κοιμούνται και να τρώνε σωστά.
Οδηγεί τη γυναίκα να κάνει χρήση ουσιών όπως καπνό, αλκοόλ ή/και παράνομες ουσίες, που θα μπορούσαν να βλάψουν το μωρό.
Δυσκολεύει το δέσιμο με το μωρό.
Η εγκυμοσύνη μπορεί να έχει αντίκτυπο στην κατάθλιψη στις γυναίκες:
Το άγχος της εγκυμοσύνης μπορεί να συμβάλει στην έναρξη της κατάθλιψης, στην επανεμφάνιση των συμπτωμάτων της κατάθλιψης ή στην επιδείνωση των συμπτωμάτων.
Η κατάθλιψη κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο για επιλόχειο κατάθλιψη.
4. Εμμηνόπαυση και κατάθλιψη
Η περιεμμηνόπαυση είναι το στάδιο της αναπαραγωγικής ζωής μιας γυναίκας που συνήθως ξεκινά στα 40 της (ή νωρίτερα) και διαρκεί μέχρι να σταματήσει η έμμηνος ρύση για ένα χρόνο. Τα τελευταία 1 με 2 χρόνια περιεμμηνόπαυσης, η μείωση των οιστρογόνων επιταχύνεται. Σε αυτό το στάδιο, πολλές γυναίκες έχουν συμπτώματα εμμηνόπαυσης.
Η εμμηνόπαυση είναι η χρονική περίοδος που μια γυναίκα σταματά να έχει τη μηνιαία της περίοδο και έχει συμπτώματα που σχετίζονται με την έλλειψη παραγωγής οιστρογόνων. Εξ ορισμού, μια γυναίκα βρίσκεται στην εμμηνόπαυση μετά τη διακοπή της περιόδου της για ένα χρόνο. Η εμμηνόπαυση συμβαίνει συνήθως στα τέλη της δεκαετίας του ’40 έως τις αρχές της δεκαετίας του ’50 μιας γυναίκας. Όμως οι γυναίκες των οποίων οι ωοθήκες αφαιρούνται χειρουργικά έχουν «χειρουργική εμμηνόπαυση».
Η πτώση των επιπέδων οιστρογόνων κατά την περιεμμηνόπαυση και την εμμηνόπαυση πυροδοτεί σωματικές και συναισθηματικές αλλαγές όπως κατάθλιψη ή άγχος. Όπως σε κάθε άλλο σημείο στη ζωή μιας γυναίκας, υπάρχει μια σχέση μεταξύ των επιπέδων των ορμονών και των σωματικών και συναισθηματικών συμπτωμάτων. Ορισμένες φυσικές αλλαγές περιλαμβάνουν ανομοιόμορφες περιόδους ή παραλείψεις, βαρύτερες ή ελαφρύτερες περιόδους και εξάψεις.
Πώς αντιμετωπίζεται η κατάθλιψη
Ο ιδανικός τρόπος αντιμετώπισης της κατάθλιψης είναι ένας συνδυασμός φαρμακοθεραπείας και ψυχοθεραπείας.
Η ψυχοθεραπεία θα βοηθήσει στην κατανόηση της νόσου όσο και των συμπτωμάτων, στην ανεύρεση τρόπων αντιμετώπισης αλλά και λύσεων στα προβλήματα που πιθανόν να την προκαλούν ή να την επιδεινώνουν.
Η φαρμακευτική αγωγή με αντικαταθλιπτικά χάπια αποκαθιστά την ισορροπία στα επίπεδα των χημικών ουσιών στον εγκέφαλο και ανακουφίζει από τα συμπτώματα της κατάθλιψης.
Για την εύρεση της καταλληλότερης θεραπείας είναι απαραίτητη η συνεργασία με τον ψυχίατρο, ο οποίος θα βασιστεί στην κλινική εικόνα και θα συνταγογραφήσει εξατομικευμένη θεραπεία. Είναι σημαντική η συμμόρφωση στην αγωγή που έχει υποδείξει ο ιατρός, ως προς τη δοσολογία, αλλά και ως προς τη διακοπή της αγωγής. Η θεραπεία ολοκληρώνεται μόνο με τη σύμφωνη γνώμη του ιατρού και διακόπτεται σταδιακά.
Εκτός από την φαρμακευτική αγωγή και την ψυχοθεραπεία υπάρχουν και κάποιες αλλαγές στον τρόπο ζωής που μπορείτε να κάνετε για να βελτιώσετε τη διάθεσή σας αν βιώνετε κατάθλιψη:
Μη συσσωρεύετε συναισθήματα, βρείτε ανθρώπους που εμπιστεύεστε για να σας υποστηρίξουν
Διατηρήστε τις κοινωνικές σας σχέσεις και μην απομονώνεστε
Φροντίστε να γυμνάζεστε τακτικά
Κοιμηθείτε καλά, ιδανικά 8 ώρες κάθε βράδυ
Κάντε διαλογισμό, γιόγκα ή άλλες τεχνικές χαλάρωσης όπως οι βαθιές αναπνοές.
Πηγή: (oloygeia.gr)
0 Σχόλια