Για να κυλήσει η χρονιά γλυκά ακόμα κι αν δεν είστε προληπτικοί… Μικρά μυστικά από τους παλιούς για το έθιμο του ποδαρικού

Είτε είμαστε προληπτικοί είτε όχι, το έθιμο με το ποιός μπήκε στο σπίτι μας την 1^η του χρόνου και μας έκανε «Ποδαρικό»,  μας κάνει να είμαστε πιο προσεκτικοί και να δίνουμε ιδιαίτερη βαρύτητα…

 Ο πρώτος άνθρωπος που θα μπει στο σπίτι ή στο γραφείο μας μετά την αλλαγή του χρόνου, θεωρείται πως μεταδίδει την καλοτυχία ή την κακοτυχία του για μία ολόκληρη χρονιά!
Μόλις μπει στο σπίτι τον βάζουν να πατήσει ένα σίδερο για να είναι όλοι σιδερένιοι και γεροί μέσα στο σπίτι στη διάρκεια του καινούργιου χρόνου

Η νοικοκυρά φιλεύει τον άνθρωπο που κάνει ποδαρικό για το καλό του χρόνου. Συνήθως, του δίνει μήλα ή καρύδια και μία κουταλιά γλυκό κυδώνι ή ότι άλλο γλυκό έχει φτιάξει για τις γιορτές.

Στην Αμοργό φροντίζουν να μπει πρώτος κάποιος από το ίδιο το σπίτι, όταν γυρίζουν από την εκκλησία. Κρατώντας ένα εικονισματάκι στο χέρι, μπαίνει δύο βήματα μέσα, λέγοντας: «Μέσα καλό». Γυρίζει μετά πίσω και λέει: «Όξω κακό». Αυτό επαναλαμβάνεται τρεις φορές. Τέλος, λέγοντας πάλι «Μέσα καλό», ρίχνει ένα ρόδι για να σπάσει μέσα στο σπίτι και μπαίνει με ευχές για καλή χρονιά.

Το έθιμο του «ποδαρικού» είναι πολύ παλαιό. Είναι χαρακτηριστικοί οι λόγου του επισκόπου Νύσσης Γρηγορίου για τους Βυζαντινούς, ότι την Πρωτοχρονιά «δεξιάς τινας συντυχίας επετήδευον», δηλαδή να συναντήσουν ή να δεχθούν στο σπίτι τους πρόσωπο που, όπως νόμιζαν, θα τους έφερνε ευτυχία.

Αρχικά το έθιμο του ποδαρικού ήταν διαφορετικό από εκείνο του σπασίματος του ροδιού. Το μεν πρώτο, γινόταν με το πάτημα ενός σίδερου από εκείνον που έκανε το ποδαρικό, ενώ το δεύτερο ήθελε ολόκληρη την οικογένεια να παρακολουθεί τη λειτουργία του Αγίου Βασιλείου στην εκκλησία και ο άντρας του σπιτιού να έχει μαζί του το ρόδι για να το “λειτουργήσει” πριν το σπάσει στην είσοδο του σπιτιού!

Με τα χρόνια, οι δύο αυτές παραδόσεις ενώθηκαν, προσαρμόστηκαν στις νέες συνθήκες ζωής και οδήγησαν σε ένα πιο… σύγχρονο ποδαρικό! Αυτό μπορεί να γίνει από τον ίδιο τον ιδιοκτήτη του σπιτιού, τον πρωτότοκο γιο ή ένα μέλος της οικογένειάς αλλά και από κάποιον φιλο ή συγγενή που θεωρείται “καλότυχος” και “γουρλής”.
 Σύμφωνα με το pyles.tv,  αυτός είναι  ο πεντάλογος του καλού ποδαρικού, σύμφωνα με τις προσταγές της παράδοσης.

Ο πεντάλογος του καλού ποδαρικού:

1) Αυτός που κάνει το ποδαρικό, πρέπει οπωσδήποτε να χτυπήσει το κουδούνι ή την πόρτα και όχι να ανοίξει με δικά του κλειδιά

2) Κρατάει το ρόδι με το δεξί του χέρι. Αν τα άτομα που κάνουν το ποδαρικό είναι περισσότερα από ένα, τότε θα πρέπει να έχουν ένα μόνο ρόδι, το οποίο θα αγγίζουν όλοι μαζί με το δεξί τους χέρι.

3) Μπαίνει μέσα στο σπίτι με το δεξί πόδι. Σε κάποιες περιοχές, τον βάζουν να πατήσει με αυτό ένα σίδερο για να είναι όλοι “σιδερένιοι” και υγιείς μέσα στο σπίτι. Στη συνέχεια πετάει με δύναμη το ρόδι στο πάτωμα για να σπάσει και να πεταχτούν οι κόκκινες ρώγες του στο εσωτερικό του σπιτιού (γεγονός που δημιουργεί ένα πρόβλημα στις νοικοκυρές, αλλά η παράδοση είναι παράδοση!)

4) Την ώρα που σπάζει το ρόδι λέει δυνατά την ευχή : “όσες ρώγες έχει το ρόδι, τόση υγεία, ευτυχία και χαρά να έχει το σπίτι μας και τόσα χρήματα η τσέπη μας όλη τη χρονιά!”.

5) Σε κάποιες περιοχές της Ελλάδας, κοιτούν τις ρώγες που έχουν βγει από το σπασμένο ρόδι και τις ερμηνεύουν αναλόγως. Όσο πιο γερές και κόκκινες είναι, τόσο πιο ευλογημένος θα είναι ο νέος χρόνος για το σπιτικό.

Αμέσως μετά, οι σπιτονοικοκύρηδες προσφέρουν στον άνθρωπο που έκανε το ποδαρικό ένα κέρασμα – παλιά συνήθιζαν να δίνουν γλυκό του κουταλιού- ενώ αν είναι παιδί, τον ανταμείβουν με ένα χρηματικό ποσό- όπως κάνουμε στα κάλαντα.

Είτε πιστεύετε, είτε όχι, στις παραδόσεις, σας ευχόμαστε ολόψυχα να έχετε μία καλή χρονιά!

Λογοτεχνικό περιβόλι!