Γιατί οι άνθρωποι γράφουν με το αριστερό ή το δεξί χέρι;

Γιατί οι άνθρωποι γράφουν με το αριστερό ή το δεξί χέρι;

Φωτογραφία από rawpixel από το Pixabay

    Γράφει ο ΗΛΙΑΣ ΠΑΠΑΠΟΣΤΟΛΟΥ

Την πρώτη φορά που πήρατε ένα μολύβι ως παιδί, πιθανότατα αισθανθήκατε πιο άνετα και φυσικότερα με ένα από τα δύο χέρια σας. Εξαιρουμένου του μικρού αριθμού πραγματικά αδιάφορων ανθρώπων – εκείνων που μπορούν να χρησιμοποιήσουν το δεξί και το αριστερό τους χέρι με την ίδια ευκολία – οι άνθρωποι γενικά έχουν ένα κυρίαρχο χέρι (όπως πλευρά του σώματός τους) που ευνοεί τα καθημερινά καθήκοντα. Αλλά γιατί συμβαίνει αυτό;

Και λίγη ιστορία…

Οι περισσότεροι άνθρωποι – περίπου το 85-90% – είναι δεξιόχειρες και δεν υπάρχει κανένας πληθυσμός στη Γη, όπου η πλειοψηφία θα γράφει με το αριστερό. Αυτός ο άνισος διαχωρισμός είχε κάποια ιστορικά μειονεκτήματα για τους αριστερόχειρες. Έπρεπε να χρησιμοποιούν ψαλίδια, τραπέζια, μαχαίρια και σημειωματάρια που σχεδιάστηκαν μόνο για δεξιόχειρες! Πολλοί αριστερόχειρες αναγκάστηκαν, ενάντια στη φυσική κλίση τους, να γράψουν με τα δεξιό τους χέρια (συμπεριλαμβανομένων μερικών διάσημων παραδειγμάτων όπως ο βασιλιάς Γιώργος ο 6ος της Αγγλίας). Έχουν υποστεί διακρίσεις και αντιμετωπίστηκαν με καχυποψία, όπως αποδεικνύεται στη γλώσσα που χρησιμοποιείται για να περιγράψει τα αριστερά. Το “δεξιό” στα αγγλικά προφανώς σημαίνει επίσης “σωστό”. Η ετυμολογία της λέξης “απαίσιο” μπορεί να ανιχνευθεί πίσω στη λατινική λέξη για “αριστερά”! Ενώ το “στίγμα” εναντίον των αριστερόχειρων έχει πλέον εξασθενίσει στα περισσότερα μέρη, οι επιστήμονες εξακολουθούν να συγχέονται από το δεξί-αριστερό χάσμα. Οι ερευνητές προσπαθούν ακόμα να καταλάβουν τι κάνει τους ανθρώπους να προτιμούν το ένα χέρι πάνω από το άλλο και για ποιο λόγο κυριαρχούν οι δεξιόχειρες.

Ο ρόλος του DNA

Σε ατομικό επίπεδο, ο τρόπος γραφής μπορεί να καθοριστεί στα πρώτα στάδια ανάπτυξης. Οι επιστήμονες ανέφεραν το 2005 στο περιοδικό Neuropsychologia ότι τα έμβρυα έδειξαν μια προτίμηση ήδη από μέσα στη μήτρα (με το να πιπιλίζουν τον αντίχειρα του ενός χεριού), μια τάση που συνεχίζεται και μετά τη γέννησή τους. Ενώ δεν υπάρχει κανένα δεξιό ή αριστερό γονίδιο, το DNA φαίνεται να παίζει ρόλο στην χρήση των χεριών. Σε μια πρόσφατη μελέτη που δημοσιεύθηκε στο “A Journal of Neurology“, οι ερευνητές του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης εξέτασαν το DNA περίπου 400.000 ανθρώπων στο Ηνωμένο Βασίλειο και διαπίστωσαν ότι τέσσερις (4) περιοχές του γονιδιώματος συνδέονται γενικά με το αριστερό χέρι. Τρεις (3) από αυτές τις τέσσερις περιοχές συμμετείχαν στην ανάπτυξη και τη δομή του εγκεφάλου. Κάποιοι ερευνητές ελπίζουν ότι η μελέτη των βιολογικών διαφορών μεταξύ των αριστερών και των δεξιών θα μπορούσε να ρίξει φως στον τρόπο με τον οποίο ο εγκέφαλος αναπτύσσει εξειδικεύσεις στο δεξί και αριστερό ημισφαίριό του.

H εξέλιξη μέσα στις χιλιετίες

Προσπαθώντας να απαντήσουμε στο ζήτημα της χειρότητας από μια εξελικτική προοπτική είναι επίσης περίπλοκο. Οι ερευνητές μπορούν να ανιχνεύσουν τις αρχαιολογικές καταγραφές, αναζητώντας ορισμένα ανατομικά χαρακτηριστικά στους προϊστορικούς σκελετούς, όπως π.χ. την ασυμμετρία στο μέγεθος και την πυκνότητα των οστών του βραχίονα, εξετάζοντας τα προϊστορικά εργαλεία που διαθέτουν.

Οι δεξιόχειρες έχουν κυριαρχήσει όλο το διάστημα μέχρι το σημείο που έχουμε ιστορικό αρχαιολογικό αρχείο, στο οποίο μπορούν να ανατρέξουν οι ερευνητές, δηλαδή περίπου 500.000 χρόνια. Οι Νεάτερνταλ, οι πλέον εξαφανισμένοι ανθρωπογενείς “συγγενείς” μας, ήταν επίσης δεξιόστροφοι. Αυτό κάνει αρκετά περίεργους τους ανθρώπους έναντι των ζώων. Αρκετά μη ανθρώπινα είδη, όπως οι πίθηκοι, είναι σαν εμάς αλλά ο γενικός διαχωρισμός μεταξύ δεξιόχερων και αριστερόχειρων στα ζώα είναι μοιρασμένος 50-50.

Τελικά ποιος έχει το πλεονέκτημα;

Υπάρχει μια κορυφαία θεωρία που εξηγεί γιατί οι αριστερόχειρες έχουν διατηρήσει μία σταθερή μειονότητα, και αυτή είναι η υπόθεση της μάχης: Η ιδέα ότι σε μονομαχίες χέρι με χέρι, ή σε μάχες μεταγενέστερα με όπλα, υπάρχει ένα εξελικτικό πλεονέκτημα του να είσαι αριστερόχειρας, καθότι ο αριστερόχειρας έχει ένα πλεονέκτημα έκπληξης έναντι του αντιπάλου καθώς οι περισσότεροι είναι συνηθισμένοι να αγωνίζονται εναντίον των δεξιόχειρων. Αν αυτή η θεωρία είναι σωστή, παρόλο που τα μειονεκτήματα των αριστερόχειρων ήταν αρκετά σημαντικά, το πλεονέκτημα αυτό τους έδωσε τουλάχιστον μία πιθανότητα μάχης ενάντια στην πιθανή εξαφάνιση…

Λογοτεχνικό περιβόλι!

Πηγή: timesnews.gr